Chiều 29/5, tại Hội nghị cung cấp thông tin, hưởng ứng chiến dịch bổ sung vitamin A đợt 1 trên toàn quốc, TS.BS Nguyễn Hồng Trường, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng, cho biết vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe và phát triển toàn diện của trẻ.
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho trẻ uống vitamin A liều cao tại Hà Nội trong chiến dịch năm 2023 (Ảnh: Nam Phương).
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, thiếu vitamin A có thể gây ra quáng gà và bệnh khô mắt trên khoảng 250.000-500.000 trẻ em mỗi năm, và tăng nguy cơ tử vong do nhiễm trùng khi mắc sởi hoặc tiêu chảy.
Tại Việt Nam, tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng ở trẻ em 6-60 tháng tuổi khoảng 8,9%. Khoảng 16,7% bà mẹ có hàm lượng vitamin A trong sữa mẹ thấp.
Theo TS Trường, việc bổ sung vitamin A là rất cần thiết đối với sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là với trẻ em 6-60 tháng tuổi (đây là nhóm tuổi có nguy cơ cao thiếu vitamin A).
ThS.BS Trịnh Hồng Sơn, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Truyền thông Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng, cho biết trẻ em 6-60 tháng tuổi là nhóm cần bổ sung vitamin A liều cao. Cha mẹ không nên chủ quan, trì hoãn không cho trẻ đi uống trong chiến dịch.
Ở nhóm trẻ này, trong giai đoạn phát triển, qua phân tích thực phẩm về hàm lượng vi chất dinh dưỡng, không chỉ thiếu vitamin A mà còn thiếu các vi chất khác như sắt, kẽm. Vì thế, chế độ ăn dù đa dạng nhưng vẫn không đủ nhu cầu vitamin A ở trẻ em lứa tuổi này.
Bác sĩ Sơn cảnh báo, trên mạng nhiều nơi rao bán vitamin A liều cao. Bản thân ông đã giả làm khách hàng mua, nhưng thực tế đây là vitamin A thông thường, lập lờ đóng gói như liều cao.
"Trên thị trường, không đâu bán vitamin A liều 100.000-200.000 IU, là vitamin A liều cao dành để bổ sung cho đối tượng nguy cơ cao. Vì thế, vitamin A này không phổ cập, cha mẹ nên cho con đi uống theo lịch ở xã, phường để trẻ được bổ sung đầy đủ", bác sĩ Sơn khuyến cáo.
Theo chuyên gia, vitamin A rất quan trọng. Ở nhóm trẻ mắc sởi, bổ sung vitamin A liều cao như liệu pháp điều trị, bởi giúp tăng cường miễn dịch, tái tạo tế bào biểu mô.
Tại Việt Nam, chương trình bổ sung vitamin A miễn phí cho trẻ em đã được triển khai định kỳ hai lần một năm trên toàn quốc từ năm 1996. Tỷ lệ trẻ được uống vitamin A thường xuyên được duy trì trên 98%.
Trong bối cảnh các bệnh lây nhiễm gia tăng, đối tượng được bổ sung vitamin A miễn phí theo chương trình đã được mở rộng cho các nhóm có nguy cơ cao thiếu vitamin A như người mắc bệnh sởi (bao gồm cả trẻ em và người lớn), suy dinh dưỡng cấp tính nặng, viêm đường hô hấp cấp tính, tiêu chảy kéo dài theo phác đồ của Bộ Y tế.
Bên cạnh đó, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng không tồn tại riêng lẻ. Bởi vậy, ngoài tình trạng thiếu vitamin A, chúng ta cũng cần quan tâm đến tình trạng thiếu sắt, thiếu kẽm - những vấn đề có ý nghĩa sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam.
Trong chiến dịch bổ sung vitamin A đợt 1 năm 2025, theo kế hoạch, Viện Dinh dưỡng sẽ cấp phát cho các tỉnh, thành phố trên toàn quốc 757.000 viên nang vitamin A loại 100.000 IU và 5.709.000 viên nang vitamin A loại 200.000 IU.
Vitamin A 100.000 IU được dùng bổ sung cho trẻ em 6-12 tháng tuổi được quản lý tại địa phương, trẻ có nguy cơ thiếu vitamin A do mắc các bệnh nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng cấp tính, và trẻ vãng lai tại địa bàn quản lý.
Viên vitamin A 200.000 IU được dùng bổ sung cho trẻ em 12-60 tháng tuổi.
TS Trường khuyến cáo, vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho quá trình tăng trưởng, phát triển về thể lực, tầm vóc và trí tuệ, nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, mỗi người, mỗi gia đình hãy thực hiện:
Đa dạng hóa bữa ăn, phối hợp nhiều loại thực phẩm;
Ưu tiên lựa chọn, sử dụng thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng;
Dùng thực phẩm được tăng cường vi chất dinh dưỡng.
Trẻ cần được bú mẹ sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh; nuôi trẻ bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu; cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn cùng chế độ ăn bổ sung hợp lý.
Thêm mỡ hoặc dầu ăn để tăng cường hấp thu tốt các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, vitamin D, vitamin E, vitamin K.
Cho trẻ trong độ tuổi uống vitamin A liều cao một năm 2 lần theo hướng dẫn của trạm y tế xã, phường.
Trẻ trên 2 tuổi cần được uống thuốc tẩy giun định kỳ một năm 2 lần. Thực hiện vệ sinh ăn uống, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường để phòng chống nhiễm giun, sán.
Phụ nữ tuổi sinh đẻ và phụ nữ có thai cần uống viên sắt, axit folic hoặc viên đa vi chất theo hướng dẫn.
Tiếp xúc ánh nắng hằng ngày, đúng cách để dự phòng thiếu vitamin D.
