Đó là lĩnh vực bán dẫn.
Theo dự báo Gartner, ngành bán dẫn có thể mang lại doanh thu lên tới 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Lĩnh vực này cũng đang được nhiều quốc gia trên thế giới đầu tư và tích cực theo đuổi, trong đó có Nhật Bản.
Vào tháng 2/2025, Bộ Kinh tế và Công nghiệp Nhật Bản cho biết, trong năm nay, Nhật Bản sẽ tiếp tục đẩy mạnh kế hoạch phát triển công nghiệp bán dẫn. Đây được coi là mục tiêu trọng điểm trong chiến lược phát triển kinh tế của Nhật Bản, những cũng sẽ mang lại nhiều cơ hội cho các đối tác chiến lược của Nhật Bản, nhất là Việt Nam.
Theo kế hoạch trên, trong giai đoạn đầu tiên, một khoản đầu tư lên tới hơn 10 tỷ USD sẽ được chi để phục hưng và phát triển công nghiệp bán dẫn và các ngành sản xuất có liên quan. Các chuyên gia kinh tế nhận định, trong bối cảnh Nhật Bản đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực trầm trọng thì việc hợp tác với nước ngoài là yếu tố không thể thiếu.
Tại Diễn đàn "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược", ngày 2/10, bà Junko Sakai, Cố vấn cấp cao Viện Nghiên cứu Mitsubishi, cho biết, Nhật Bản có tham vọng lớn trong lĩnh vực bán dẫn.
"Tuy nhiên, chúng tôi đang thiếu nhân lực. Tham vọng này đòi hỏi chúng tôi phải cần có một số lượng chuyên gia lên tới 352.000 người vào năm 2035. Khoảng trống này là một khoảng thiếu hụt lớn, tức là chúng tôi đang thiếu 200.000 nhân sự có tay nghề cao", bà cho hay.
Bà Junko Sakai, Cố vấn cấp cao Viện Nghiên cứu Mitsubishi, chia sẻ hợp tác Việt Nam - Nhật Bản về nguồn nhân lực bán dẫn.
Theo bà Junko Sakai, Nhật Bản rất cần sự hợp tác của Việt Nam. Bởi Việt Nam được xem là nguồn cung cấp nhân tài tiềm năng để có thể lấp đầy khoảng trống trên.
"Nhật Bản hiện có nhu cầu rất cao đối với các vị trí kỹ sư sản xuất và quản lý sản xuất để đáp ứng cho ngành bán dẫn. Vì vậy, đây hoàn toàn là cơ hội lớn cho Việt Nam để tối ưu hóa các hoạt động đào tạo hiện tại với các vị trí là các kỹ sư cho ngành bán dẫn", bà Junko Sakai nhấn mạnh.
Kỹ sư từ Việt Nam phải biết nhiều kỹ năng để làm việc ở Nhật Bản
Bà Junko Sakai cho biết, kỹ sư làm việc trong ngành bán dẫn của Nhật Bản cần có nhiều kỹ năng.
Chia sẻ thêm về yêu cầu đối với nhân lực kỹ sư từ Việt Nam, bà Junko Sakai cho hay, để làm việc được trong môi trường đòi hỏi rất cao của ngành bán dẫn Nhật Bản, nhân lực phải có kỹ năng về ngôn ngữ như cần biết tiếng Nhật để giao tiếp thông suốt, có khả năng thao tác các thiết bị và công cụ một cách chính xác và hiệu quả. Bên cạnh đó, những kỹ năng về phân tích dữ liệu cũng rất quan trọng.
Theo vị chuyên gia này, có một khoảng cách hiện nay giữa yêu cầu về kỹ năng phối hợp của các nhà tuyển dụng và kỹ năng thực tế mà các ứng viên có thể đáp ứng. Để giải quyết thực trạng này, theo bà, chúng ta cần tăng cường sử dụng bên trung gian để có thể cung cấp các chương trình đào tạo ngôn ngữ và thực hành chuyên sâu cho lao động đến từ Việt Nam. Việc này cũng góp phần giúp lực lượng lao động Việt Nam có thể cải thiện và nâng cao vị thế cạnh tranh của mình, để có thể chiếm được những vị trí quan trọng trong chuỗi sản xuất của ngành bán dẫn tại Nhật Bản.
Đồng quan điểm với bà Junko Sakai, bà Reiko Yuguchi, Giám đốc Văn phòng Cơ quan Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (JST) tại Singapore, chia sẻ thêm về chương trình hợp tác với Việt Nam gọi là NEXUS. Đây là chương trình hợp tác trong lĩnh vực khoa học – công nghệ và sáng tạo đổi mới giữa Nhật Bản và các quốc gia ASEAN, bao gồm cả Việt Nam.
Bà Reiko Yuguchi, Giám đốc Văn phòng Cơ quan Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (JST) tại Singapore, chia sẻ về chương trình NEXUS.
"Cùng với Bộ Khoa học và Công nghệ của Việt Nam, chúng tôi đã có một đợt mời tham gia cho lĩnh vực nghiên cứu bán dẫn. Đây là chương trình đồng tài trợ. Trong đó, phía Nhật tài trợ 700.000 USD và Việt Nam có nguồn vốn đối ứng không quá 350.000 USD cho mỗi dự án.
Bên cạnh nguồn hỗ trợ cho các dự án này, chúng tôi cũng hỗ trợ cho các nghiên cứu sinh tiến sĩ của Việt Nam tới nghiên cứu tại Nhật Bản, với mức hỗ trợ 91.000 USD/người. Đây là chương trình đào tạo mà Nhật Bản chỉ dành riêng cho Việt Nam trong bối cảnh NEXUS", bà Reiko Yuguchi cho biết.
Giám đốc JST bày tỏ, thông qua những sáng kiến nghiên cứu chung trên, sẽ giúp đỡ Việt Nam có thể thúc đẩy được một nguồn nhân lực tài năng trong lĩnh vực bán dẫn.
Nhật Bản cam kết đồng hành với Việt Nam
Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki phát biểu tại Diễn đàn.
Cũng tại Diễn đàn, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki khẳng định: "Nhật Bản cam kết sẽ tiếp tục là một đối tác đồng hành quan trọng với Việt Nam trong các lĩnh vực về thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho công nghiệp, cũng như trong đào tạo.
Tôi nghĩ rằng sớm thôi, chúng ta sẽ thấy những sáng kiến, dự án giữa các trường ĐH của Việt Nam và Nhật Bản được tiến hành như lúc nãy đại diện của JST đã chia sẻ. Nhật Bản hiện đã quyết định tiếp nhận khoảng 250 nghiên cứu sinh trong lĩnh vực bán dẫn và khoa học cao trong chương trình NEXUS của JST. Ngoài ra, chúng ta còn có các chương trình hỗ trợ thông qua Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), hợp tác phát triển khoa học – công nghệ trong AI và các lĩnh vực khác...".
Diễn đàn "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược" diễn ra trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025 (từ ngày 1/10 - 3/10) tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp cùng Bộ Tài chính tổ chức.
(Ảnh: MH/NIC)
