20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Tái sinh từ đống tro tàn

20 năm sau thảm họa sóng thần lịch sử, Indonesia đã vượt qua đau thương, tái sinh với ý chí kiên cường và đem theo hy vọng mới cho thế hệ tương lai.

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 1.

Nỗi đau vẫn in hằn với những người sống sót sau thảm họa thiên nhiên lịch sử ngày 26-12-2004 dù đã 20 năm trôi qua - Ảnh: AFP

Trận sóng thần chết chóc

Ngày 26-12-2004, một trận động đất mạnh tới 9,1 độ Richter đã làm rung chuyển đáy biển ngoài khơi đảo Sumatra, Indonesia, kích hoạt cơn

Anh Teuku Hafid Hududillah, người dân ở Aceh, hiện tham gia nâng cấp hệ thống cảnh báo sóng thần ở Aceh, bao gồm còi báo động có thể nghe thấy cách xa 100km - Ảnh: REUTERS

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 3.

Hệ thống cảnh báo sóng thần mới tại Aceh giúp người dân nhận được thông báo kịp thời về động đất và nguy cơ sóng thần - Ảnh: REUTERS

Một ngày không bao giờ quên

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 4.

Bảo tàng sóng thần ở Aceh có một phòng đặc biệt, ghi tên các nạn nhân đã qua đời trong thảm họa lịch sử - Ảnh: STRAITS TIMES

Abdul Rahem (47 tuổi) là một ngư dân sống tại làng Lam Awe, một ngôi làng ven biển yên bình ở Aceh.

Sáng ngày diễn ra sự kiện định mệnh ấy, ông đang dạo bước trên bãi biển gần nhà, tận hưởng làn gió mát buổi sớm. Khi mặt đất ngừng rung chuyển dữ dội, ông vội lùi vào cánh đồng lúa gần đó. Nhưng chỉ đến khi nghe tiếng hô hoán của hàng xóm, Rahem mới nhận ra thảm họa đang đến gần.

"Nước đang đến!", mọi người hét lên.

Cha ông khẩn thiết bảo ông hãy bỏ ông lại mà tự cứu lấy mình, nhưng Rahem từ chối.

"Tôi nói không bao giờ chuyện đó xảy ra. Nếu chết thì chúng ta hãy chết cùng nhau", ông thuật lại với báo Guardian.

Vào lúc đó, nước ập đến. Đầu tiên là một con sóng nhỏ tràn nhanh vào làng, sau đó là một cơn sóng cao hơn 30m. "Điều đầu tiên lóe lên trong đầu tôi là đây có phải là ngày tận thế không".

Nỗ lực cứu cha của Rahem không thành. Cả cha mẹ và ba anh chị em của ông đều thiệt mạng trong trận sóng thần lịch sử. Bản thân ông cũng bị cuốn đi trong dòng nước, nhưng ông may mắn ngoi lên được để thở.

Cuối cùng ông bị cuốn đến chân một ngọn đồi, nơi những người sống sót đang tập trung. Từ trên cao, Rahem chỉ thấy cảnh hoang tàn - cây cối bật gốc, mái tôn bị cuốn bay khỏi nhà cửa. Ngôi làng của ông đã hoàn toàn bị san phẳng.

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 5.

Mặc dù sóng sót sau trận sóng thần lịch sử, ông Abdul Rahem (47 tuổi) đã mất đi cha mẹ và ba người anh chị em của mình - Ảnh: GUARDIAN

Augus Salim, 49 tuổi, đang ở nhà cùng vợ mang thai và con gái 2 tuổi tại làng Deah Glumpang (Aceh) khi trận động đất xảy ra.

Sau khi động đất ngừng, ông vội vàng di chuyển lên điểm cao nhất trong làng để quan sát tình hình. Từ đây, ông nhìn ra biển và thấy nước đang rút nhanh, để lộ những dải cát rộng lớn bên dưới.

Nhờ từng làm việc cho một công ty vận tải biển nước ngoài, Salim là một trong số ít người ở địa phương hiểu được điều gì đang xảy ra.

"Tôi vẫn nhớ như in rằng mình đã hét lên với mọi người xung quanh nhưng họ vẫn bình tĩnh. Tôi vừa lái xe vừa hét, 'Nước biển sẽ dâng lên'", Salim kể lại. "Họ nhìn tôi như thể đang nghĩ: 'Anh ta bị làm sao vậy?'".

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 6.

Khung cảnh hoang tàn như tận thế ở Aceh sau khi trận sóng thần lịch sử quét qua, biến nơi đây trở thành khu vực có nhiều người thiệt mạng nhất sau thảm họa - Ảnh: STRAITS TIMES

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 7.

Trận sóng thần đã phá hủy nhà cửa và cuốn trôi thuyền bè vào bờ ở Aceh - Ảnh: STRAITS TIMES

Vươn lên từ đống tro tàn

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Tái sinh từ đống tro tàn - Ảnh 8.

Sự khác biệt rõ rệt giữa một con phố ở Banda Aceh trước và sau 20 năm phục hồi từ thảm họa sóng thần, với hình ảnh đổ nát từ tháng 12-2004 (trái) và tái thiết phát triển vào tháng 11-2024 (phải) - Ảnh: AFP

20 năm sau thảm họa sóng thần ngày 26-12-2004, các cộng đồng ven biển ở Indonesia đã vươn lên mạnh mẽ từ đống đổ nát.

Từ những ngôi làng như Deah Glumpang và Lam Awe, nơi mất mát và tàn phá vẫn còn in đậm trong ký ức người dân nơi đây, giờ đây đã từng bước tái thiết cuộc sống với những nỗ lực không ngừng để chuẩn bị cho tương lai.

"Chúng tôi phải dạy cho mọi người biết cách đối phó khi thiên tai xảy ra. Biết phải làm gì, đi đâu, và những khu vực thoát hiểm như thế nào", Salihin, cựu lãnh đạo cộng đồng ở Deah Glumpang, chia sẻ.

Với sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế và chương trình phòng ngừa thiên tai, các cộng đồng này không chỉ xây dựng lại cơ sở vật chất, mà còn triển khai hệ thống cảnh báo sóng thần hiệu quả, giúp bảo vệ người dân khỏi những thảm họa có thể xảy ra trong tương lai.

"Chúng tôi đã xây dựng lại những bức tường chắn sóng, tạo ra các điểm trú ẩn, và cung cấp hệ thống cảnh báo sóng thần trên toàn bộ bờ biển", Salihin nói thêm.

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 9.

Nhà thờ Al Maghfirah Habib Chiek Kajhu trong khu vực bị ảnh hưởng bởi sóng thần ở ngoại ô Indonesia vào ngày 31-12- 2004 (bên trái) và hiện tại (bên phải) - Ảnh: REUTERS

Cùng với sự phục hồi về cơ sở hạ tầng, các kế hoạch ứng phó khẩn cấp và giáo dục cộng đồng về các biện pháp phòng ngừa đã được triển khai rộng rãi.

"Chúng tôi đã được dạy cách xử lý khi thảm họa xảy đến. Nếu có một trận sóng thần xảy ra trong tương lai, chúng tôi sẽ không bị bất ngờ nữa", một người dân ở Lam Awe khẳng định.

Người dân Aceh từng bước khôi phục cuộc sống và vun đắp tương lai sau bi kịch lịch sử - Ảnh: REUTERS

Hai thập kỷ đã trôi qua kể từ cơn sóng thần tàn khốc đổ ập vào đất nước này, nhưng Indonesia đã chứng minh rằng sức mạnh con người có thể vượt qua mọi thử thách. Những mất mát không thể đong đếm được đã trở thành nguồn động lực để người dân Indonesia đứng dậy mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Với mỗi bước tiến, từ những làng mạc nhỏ bé đến những thành phố lớn, Indonesia không chỉ phục hồi mà còn tái sinh với sự kiên cường, đoàn kết và khát khao xây dựng tương lai tốt đẹp hơn.

20 năm thảm họa sóng thần ở Indonesia: Những vết thương không bao giờ lành - Ảnh 12.Thái Bình Dương có thể xảy ra 'siêu động đất, siêu sóng thần' bất kỳ lúc nào

Các nhà khoa học cảnh báo động đất và sóng thần khổng lồ có thể xảy ra bất cứ lúc nào ở Tây Bắc Thái Bình Dương, để lại hậu quả không thể tưởng tượng.