Hành tím là một loại thảo dược thường được kê đơn như một phương thuốc hiệu quả cho một số bệnh trong y học cổ truyền. Trên thực tế, nó đã được sử dụng để chữa lành nhiều tình trạng cơ thể trong hàng ngàn năm. Hành có lợi trong việc giảm viêm, đau nhức cơ, sưng tấy và giữ nước.
Giống như các loại thảo mộc có hương vị tương tự khác, bao gồm hành tây và tỏi, hành tím có thể ăn sống hoặc nấu chín, khiến chúng trở nên đa năng và dễ kết hợp vào công thức nấu ăn.
Thêm vào đó, các nghiên cứu cho thấy việc ăn hành tím có thể giúp chống lại ung thư, giảm dị ứng thực phẩm và tăng cường giải độc.
Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe nổi bật của hành tím:
Hành tím mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe (Ảnh: Gettyimages).
Nguồn chất chống oxy hóa cao
Hành tím chứa nhiều chất chống oxy hóa flavonoid và phenol hơn hầu hết các thành viên khác trong họ hành. Điều này khiến chúng trở thành một trong những thực phẩm chống viêm tốt nhất để giảm tổn thương do gốc tự do và chống lại nhiều bệnh mãn tính.
Hai nhóm hợp chất tạo nên phần lớn các đặc tính chữa bệnh đã biết của hành tím là hợp chất lưu huỳnh, như disulfide (APDS) và flavonoid, như quercetin.
Theo một báo cáo được công bố trên Tạp chí Sinh học Thực nghiệm Ấn Độ, cả hành và tỏi đều chứa các hợp chất bảo vệ chứa lưu huỳnh chủ yếu dưới dạng dẫn xuất cysteine được gọi là cysteine sulfoxide. Những chất này sẽ tự phân hủy khi chúng ta ăn chúng.
Vì chứa phần lớn các sulfoxide nên tinh dầu của hành tím (và các loại hành khác) có tác dụng chống tiểu đường, kháng sinh, hạ cholesterol, tiêu sợi huyết và nhiều tác dụng sinh học khác.
Điều này có nghĩa là chúng có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu, giúp ngăn ngừa tình trạng kháng insulin, chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn và virus, giúp giảm lượng cholesterol tự nhiên và ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng rau họ hành có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn có lợi cho da, mạch máu, cơ quan tiêu hóa và mô cơ.
Chống ung thư
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Phòng chống Ung thư Châu Á - Thái Bình Dương năm 2012 cho thấy chiết xuất etyl axetat (EEO) có trong hành tím và các loại hành khác có tác dụng ức chế mạnh đối với enzyme axit béo động vật synthase, giúp làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.
Khả năng gây apoptosis, hay tự hủy diệt và tiêu diệt các tế bào nguy hiểm, đã được nghiên cứu kỹ lưỡng trong các loại rau họ hành. Điều này có vẻ đặc biệt có lợi trong việc chống lại một số loại ung thư phổ biến nhất, bao gồm ung thư vú, dạ dày và đại tràng.
Kết quả từ một nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ rau họ hành có thể làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư dạ dày.
Có thể cải thiện sức khỏe tim mạch
Nhiều chất chống oxy hóa trong hành, bao gồm allicin và quercetin, được coi là thuốc chống tăng huyết áp.
Dựa trên các nghiên cứu trên người và động vật, quercetin trong hành tây có thể làm giảm huyết áp. Allicin là một hợp chất đặc biệt và khá độc đáo có trong hẹ, tỏi và các loại hành khác được giải phóng khi chúng ta đâm thủng vỏ của chúng.
Theo một đánh giá năm 2013 do Khoa Sinh học Ứng dụng tại Đại học Bách khoa Hồng Kông thực hiện, allicin được phát hiện có tác dụng bảo vệ hệ tim mạch bằng cách tăng cường trạng thái chống oxy hóa và giảm mức độ các loại oxy phản ứng cũng như kích thích sản xuất glutathione.
Glutathione được biết đến với khả năng cải thiện sức khỏe mạnh mẽ theo nhiều cách.
Hành tím cũng là nguồn kali tốt. Kali giúp điều chỉnh lượng chất lỏng trong cơ thể và đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động của dây thần kinh, cơ, tim.
Ăn nhiều thực phẩm giàu kali hỗ trợ quá trình trao đổi chất lành mạnh vì khoáng chất này cần thiết để phân hủy carbohydrate thành năng lượng có thể sử dụng. Thêm vào đó, kali có liên quan đến sức khỏe tim mạch bằng cách giúp hạ huyết áp cao và bù đắp tác động của chế độ ăn nhiều natri.
Có thể giúp chống lại bệnh béo phì
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng EEO có trong hành tím cũng có thể ức chế sự tích tụ lipid và có khả năng giúp ngăn ngừa béo phì.
Vì béo phì có liên quan chặt chẽ đến bệnh tim, tiểu đường và hình thành ung thư, hành có thể hữu ích trong việc ngăn ngừa tăng cân và các biến chứng liên quan đến béo phì, chẳng hạn như hội chứng chuyển hóa.
Giúp ngăn ngừa hoặc điều trị dị ứng
Kết quả từ nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hành tím có tác dụng chống dị ứng đầy hứa hẹn có thể là do hoạt động kháng histamin, chống viêm và chống oxy hóa của chúng.
Có đặc tính kháng khuẩn và kháng virus
Cả hành tím và tỏi đều tạo ra các phản ứng sinh hóa được biết là có tác dụng chống nhiễm trùng, virus và viêm.
Khi các thông số miễn dịch khác nhau của hành tím được nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các enzyme chống oxy hóa của loại rau này (đặc biệt là superoxide dismutase và glutathione peroxidase) cũng giúp chống lại các bệnh thông thường và các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hơn.
Hành tím cũng cho thấy hoạt tính kháng nấm đối với nhiều loại nấm trong nhiều nghiên cứu, bao gồm cả nấm candida.
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hành tím có chứa các hoạt tính kháng khuẩn tự nhiên có thể giúp kiềm hóa cơ thể và chống lại cả những dạng vi khuẩn mạnh, có khả năng gây tử vong. Allicin có trong hẹ, hành và tỏi cũng là một chất kháng khuẩn mạnh có khả năng bảo vệ chống lại nhiều loại vi khuẩn.
Cải thiện lưu thông và giải độc
Cả hành tím và tỏi đều được cho là có tác dụng giúp loại bỏ chất gây ung thư và độc tố khỏi đường tiêu hóa nhờ khả năng tăng cường tuần hoàn.
Hành có thể giúp kích thích các enzym tiêu hóa, chữa lành đường ruột, giảm căng thẳng oxy hóa trong các cơ quan tiêu hóa và ngăn ngừa tình trạng viêm liên quan đến dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm.
Chúng cũng là thành phần hiệu quả giúp giải độc gan.
Có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu
Hành được biết đến là loại thuốc chống tiểu đường tự nhiên vì nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng có tác dụng có lợi đối với insulin và cũng có thể giúp kiểm soát việc tăng cân.
Hành tím và các loại hành khác được cho là một phần của chế độ ăn uống giúp điều trị bệnh tiểu đường tự nhiên vì chúng có tác dụng ngăn ngừa hạ đường huyết, kích thích tiết insulin. Điều này làm giảm phản ứng viêm liên quan đến bệnh tiểu đường và các bệnh tự miễn khác.
Theo các nhà nghiên cứu từ Đại học Michigan, việc ăn nhiều hành có thể làm giảm lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường, có thể bằng cách ngăn chặn sự phân hủy insulin trong gan.
Các hợp chất APDS trong hành tím đã được chứng minh là có tác dụng ngăn chặn sự phân hủy insulin ở gan và có thể kích thích tuyến tụy sản xuất insulin, giúp tăng lượng insulin trong máu và làm giảm glucose trong các nghiên cứu trên động vật.
Tiến sĩ - Lương Y Phùng Tuấn Giang
Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y dược Cổ truyền Việt Nam
