Theo trang AeroTime, hãng hàng không quốc gia Nga Aeroflot sẽ tháo dỡ 8 máy bay Boeing, dự kiến được chuyển giao từ hãng máy bay chở hàng Volga-Dnepr, theo hợp đồng trị giá khoảng 10 tỷ ruble Nga (130 triệu USD).
Các máy bay này sẽ được chuyển giao dưới hình thức thuê tài chính, sử dụng tiền từ Quỹ Phúc lợi Quốc gia của Nga (nguồn dự trữ tài chính được xây dựng từ lợi nhuận dầu khí).
Động thái này phản ánh rõ sức ép ngày càng lớn lên ngành hàng không Nga, vốn chịu ảnh hưởng nặng nề từ các lệnh trừng phạt của phương Tây, đặc biệt là hạn chế về nguồn cung linh kiện máy bay. Nếu thông tin được xác nhận, đây sẽ là trường hợp đầu tiên các hãng hàng không chở khách Nga phải tháo dỡ máy bay chở hàng để lấy phụ tùng. Trước xung đột Nga – Ukraine, ước tính Nga có từ 1.500 – 1.800 máy bay do phương Tây sản xuất hoạt động trong nước.
Trước khi bị trừng phạt, các hãng hàng không Nga có thể dễ dàng mua linh kiện cho máy bay Boeing và Airbus trực tiếp từ nhà sản xuất. Nhưng sau khi các biện pháp cấm vận được ban hành, Nga mất quyền tiếp cận toàn bộ máy bay mới, dịch vụ bảo trì và linh kiện chính hãng.
Do đó, các hãng Nga buộc phải sử dụng biện pháp “cannibalization” (tháo linh kiện từ máy bay khác), tức là lấy các bộ phận còn sử dụng được từ máy bay cũ hoặc đã ngừng hoạt động để sửa chữa cho máy bay khác.
Chiến lược này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài sẽ khiến nhiều máy bay phải nằm đất, làm gián đoạn vận hành, giảm khả năng khai thác và tăng chi phí bảo trì tổng thể. Hiện vẫn chưa rõ các máy bay “hiến linh kiện” này có thể được khôi phục vận hành trở lại nếu lệnh trừng phạt được dỡ bỏ hay không.
Theo quy định của Ủy ban châu Âu, các lệnh trừng phạt hàng không đối với Nga bao gồm cấm xuất khẩu, bán, cung cấp hoặc chuyển giao máy bay, linh kiện hoặc thiết bị hàng không cho Nga, đồng thời hạn chế các quốc gia thứ 3 tham gia các hoạt động tương tự.
Là quốc gia lớn nhất thế giới về diện tích, Nga phụ thuộc vào máy bay thương mại để vận chuyển hàng hóa và hành khách trong nước trên 11 múi giờ.
Ngành hàng không Nga đang phải vật lộn để cung cấp đủ máy bay đáp ứng nhu cầu đi lại bằng đường hàng không. Đội bay thương mại của Nga vẫn dựa vào hơn 450 máy bay do Boeing và Airbus sản xuất. Những máy bay này chiếm hơn nửa số máy bay chở khách đang được sử dụng ở Nga, công ty dữ liệu hàng không Cirium cho biết.
Vài tháng trước, Bộ trưởng Thương mại Nga Anton Alikhanov nói rằng “sẽ rất quan trọng” nếu Mỹ giải phóng 500 triệu USD phụ tùng máy bay mà Nga đã mua trước khi lệnh trừng phạt được áp dụng. Tháng 2, Phó thủ tướng thứ nhất Denis Manturov cho biết nếu Boeing “sẵn sàng quay trở lại Nga, chúng tôi sẵn sàng xem xét”.
Volga-Dnepr Airlines, một trong những hãng vận tải hàng hóa lớn nhất thế giới với hơn 35 năm hoạt động, trước đây cung cấp dịch vụ vận chuyển quốc tế, bảo dưỡng (MRO), vận tải đường bộ và đào tạo phi công. Theo dữ liệu từ ch-aviation, đội bay hiện tại của Volga-Dnepr chỉ còn Antonov An-124 và Ilyushin Il-76TD-90VD.
AirBridge Cargo, từng là công ty con của Volga-Dnepr, hoạt động tại các sân bay Moscow Sheremetyevo (SVO) và Krasnoyarsk (KJA), đã buộc phải ngừng bay từ năm 2022 do lệnh trừng phạt, khiến đội bay bị “đắp chiếu”. Hãng đã trả lại phần lớn máy bay cho bên cho thuê vốn từng được vận hành tại châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ với các dòng Boeing 737-400SF, 747-200F, 747-300SF, 747-400F, 747-8F và 777F.
ATRAN, một công ty vận tải hàng hóa khác, vẫn còn hoạt động nhưng hiện chỉ khai thác dòng Antonov An-12BP. Hãng này đã tách khỏi Volga-Dnepr và hiện tập trung vào các chuyến hàng nội địa Nga và khu vực SNG (Cộng đồng các quốc gia độc lập) gồm Armenia, Azerbaijan, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Moldova, Nga, Tajikistan và Uzbekistan.
ATRAN đã cho khai tử toàn bộ máy bay Boeing 737-400F và 737-800BCF vào năm 2022, khi các lệnh trừng phạt đầu tiên được áp dụng.
Tham khảo: Simpleflying
