Chữ ký của cục trưởng

Khi chữ ký của một cục trưởng có giá "ít nhất 2 triệu đồng", đó không còn là câu chuyện cá nhân tha hóa, mà là dấu hiệu của một căn bệnh của cơ chế.

Cục An toàn thực phẩm - Ảnh 1.

Hai cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong và Trần Việt Nga - Ảnh: TL

Vụ án liên quan hai cựu lãnh đạo Vụ nhận hối lộ ở Cục An toàn thực phẩm: Khởi tố, bắt tạm giam nguyên phó cục trưởng Đỗ Hữu TuấnHai cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm và các chuyên viên nhận hối lộ hơn 100 tỉ

Khi chữ ký đó bị trì hoãn có chủ ý, bị trả hồ sơ với lý do mơ hồ, bị "ôm" cho quá hạn để ép doanh nghiệp phải chi tiền, thì chữ ký không còn là công cụ phục vụ công quyền mà trở thành công cụ để trục lợi.

Đáng lo ngại hơn khi điều này không diễn ra đơn lẻ. Kết luận điều tra cho thấy có một hệ thống ăn chia "bài bản" từ lãnh đạo cục, phó phòng, chuyên viên thụ lý, đến người làm dịch vụ bên ngoài.

Mỗi khâu đều "biết phần mình", mỗi hồ sơ là một khoản thu, mỗi chữ ký là một đơn giá. 

Từ 2 - 8 triệu đồng cho một hồ sơ quảng cáo thực phẩm, và tổng cộng hơn chục nghìn tỉ đồng được thu gom trong nhiều năm. Đây không phải là "tham nhũng vặt" mà là tham nhũng có tổ chức, bám rễ trong quy trình hành chính.

Điều khiến xã hội bức xúc không chỉ là số tiền, mà là hậu quả rộng rãi của nó. An toàn thực phẩm liên quan trực tiếp sức khỏe cộng đồng.

Mỗi giấy xác nhận nội dung quảng cáo được cấp không minh bạch, mỗi hồ sơ bị "làm nhanh" bằng tiền đều tiềm ẩn nguy cơ sản phẩm chưa đủ chuẩn vẫn đến tay người tiêu dùng. Khi lợi ích cá nhân chen vào cổng kiểm soát cuối cùng thì rủi ro đổ vào sức khỏe của chính người dân.

Vụ việc cũng cho thấy một vòng luẩn quẩn quen thuộc: hồ sơ bị làm khó, doanh nghiệp buộc phải "tự hiểu luật bằng phong bì". Không ít người biện minh rằng họ "đưa tiền để công việc trôi chảy", rằng "ai cũng làm vậy", rằng "không đưa thì hồ sơ nằm đó".

Và chính sự thỏa hiệp này đã tiếp tay nuôi dưỡng một thị trường ngầm của quyền lực, nơi pháp luật bị bóp méo cho mục tiêu xấu. Nếu chữ ký công quyền có thể bị định giá thì nguyên tắc pháp quyền bị xói mòn.

Nhà nước quản lý bằng luật pháp, chứ không bằng sự ban ơn của cá nhân. Một nền hành chính lành mạnh phải để doanh nghiệp và người dân biết rõ: hồ sơ đúng thì được giải quyết đúng hạn, sai thì bị trả lại với lý do cụ thể, không cần "quan hệ", không cần "cảm ơn". Khi người dân buộc phải tìm đường vòng tức là con đường chính đã bị nghẽn.

Vụ án này vì vậy là một phép thử lớn đối với quyết tâm chống tham nhũng trong lĩnh vực quản lý chuyên ngành. Việc khởi tố, điều tra hàng loạt cán bộ, kể cả người đứng đầu, là tín hiệu cho thấy không có "vùng cấm".

Nhưng xử lý hình sự chỉ là phần ngọn. Gốc rễ nằm ở cải cách thể chế: phải chuẩn hóa quy trình, minh bạch hóa tiêu chí thẩm định, số hóa toàn diện, rút ngắn quyền tùy nghi cá nhân, và đặc biệt là gắn trách nhiệm cá nhân với từng chữ ký.

Chữ ký của cục trưởng, hay của bất kỳ cán bộ nào, không được phép là đặc quyền sinh lợi. Nó phải ở đúng vị trí của mình - hành vi pháp lý vô tư, chịu giám sát và chịu trách nhiệm đến cùng.

Khi chữ ký là công quyền đúng nghĩa thì doanh nghiệp không cần "cảm ơn", người dân không cần lo lắng và niềm tin xã hội mới có cơ hội được hàn gắn. Chữ ký công quyền không được phép có giá, nó chỉ có giá trị là pháp luật và lợi ích chung.

Chữ ký của cục trưởng - Ảnh 1.Hai cựu Cục trưởng An toàn thực phẩm và 53 người khác hầu tòa ngày 5-1

Tòa án nhân dân TP Hà Nội vừa ban hành quyết định xét xử vụ án đưa, nhận hối lộ xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Đọc tiếp Về trang Chủ đề