Làn sóng xây dựng đường sắt cao tốc toàn cầu đang dần lan rộng khắp thế giới. Có thể nói Đức là một trong những cường quốc công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực đường sắt cao tốc. Công nghệ đường sắt cao tốc của nước này đã khá hoàn thiện vào những năm 1990.
Các chuyên gia Đức đã quan sát chất lượng đường sắt cao tốc ở nhiều quốc gia. Nhật Bản được đánh giá là "ổn", Pháp là "xuất sắc", và Trung Quốc là "không thể tin được".
Chất lượng đường sắt cao tốc của Nhật và Pháp
Vào những năm 1960, Nhật Bản quyết định đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các dự án đường sắt cao tốc. Tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên trên thế giới ra đời, chạy từ Tokyo đến Osaka và được đặt tên là Shinkansen. Sự kiện này đánh dấu việc đường sắt cao tốc Nhật Bản chính thức đi vào hoạt động và là một cột mốc quan trọng cho ngành công nghiệp đường sắt cao tốc.
Vào thời điểm đó, tàu Shinkansen của Nhật Bản đã đạt tốc độ lên đến 200 km/giờ. Hành trình từ Tokyo đến Osaka, ban đầu mất 6 giờ, đã được rút ngắn một nửa.
Tốc độ chỉ là một trong những ưu điểm của tàu Shinkansen; nội thất bên trong tàu cũng rất chi tiết, chú trọng đến trải nghiệm của hành khách, ghế ngồi cực kỳ thoải mái và xếp hạng an toàn rất cao. Ngày nay, Nhật Bản đã xây dựng được một hệ thống đường sắt cao tốc toàn diện hơn, với dịch vụ đường sắt cao tốc về cơ bản đã hoàn thiện trên toàn quốc. Shinkansen cũng đã được cải thiện đáng kể, với tốc độ hiện tại đạt 320 km/giờ.
Mặc dù có hiệu suất tuyệt vời, độ an toàn cao và được coi là tuyến đường sắt an toàn nhất thế giới, Đức chỉ đánh giá tuyến đường này ở mức "khá".
Sự phát triển đường sắt cao tốc của Pháp bắt đầu muộn hơn Nhật Bản, nhưng họ đã dựa vào công nghệ Shinkansen của Nhật Bản và có nền tảng nhất định. Pháp đã phát triển hệ thống TGV tích hợp các đoàn tàu thành một cụm lắp ráp không thể tách rời, hoạt động độc lập. Cấu trúc này mang lại hiệu suất động lực học tốt , đảm bảo vận hành an toàn, giảm sức cản không khí và do đó giảm tiếng ồn và độ rung.
Vào những năm 1990, do thời tiết khắc nghiệt, đường ray xe lửa bị sập ở nhiều vị trí. Vào thời điểm đó, đoàn tàu TGV đang chạy với tốc độ cao 300 km/giờ. Nếu gặp phải đoạn đường ray bị sập, hậu quả sẽ không thể tưởng tượng nổi.
Khi TGV tiếp cận địa điểm sập, nó đã phanh lại an toàn, ngăn chặn thành công thảm họa và đảm bảo an toàn cho hành khách, trong đó có ba người chỉ bị trầy xước nhẹ. Đây chính là ưu điểm vượt trội về độ an toàn và ổn định của hệ thống TGV Pháp, khiến nhiều quốc gia trên thế giới đổ xô mua sắm. Đường sắt ở các quốc gia như Hà Lan , Hàn Quốc , Hoa Kỳ và Vương quốc Anh đều chịu ảnh hưởng của công nghệ tàu TGV.
Do đó, đánh giá của các chuyên gia Đức về tuyến đường sắt cao tốc của Pháp là tuyệt vời là một đánh giá cực kỳ công bằng.
Sự vượt trội của Trung Quốc
Ban đầu, Trung Quốc không theo kịp tốc độ nghiên cứu đường sắt cao tốc của các nước khác. Tuyến đường sắt cao tốc từ Bắc Kinh đến Thượng Hải đã từng bị bị gác lại trong một thời gian dài.
Theo thời gian, tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên của Trung Quốc, tuyến Tần Hoàng Đảo - Thẩm Dương, đã ra đời vào năm 2003 với tổng chiều dài 404km và tốc độ 250 km/giờ.
Mặc dù tuyến đường sắt này không dài nhưng nó đã đặt nền móng cho việc xây dựng đường sắt cao tốc quy mô lớn của Trung Quốc trong tương lai. Kể từ đó, đường sắt cao tốc của Trung Quốc đã phát triển với tốc độ chóng mặt. Năm 2010, Trung Quốc chính thức phát triển tàu cao tốc Phục Hưng, với 100% linh kiện cốt lõi được sản xuất trong nước, tốc độ tối đa đạt 420 km/h.
Không chỉ có tàu cao tốc có bước tiến vượt bậc về chất lượng mà công nghệ đường ray cũng đã dẫn đầu thế giới về năng lượng. Công nghệ đường ray liền mạch được phát triển tại Trung Quốc đã cải thiện đáng kể độ ổn định của đường sắt và giảm thiểu độ rung và tiếng ồn do vận hành tàu gây ra. Đồng thời, việc áp dụng kết cấu đường ray mới cũng giúp cải thiện độ bền của đường ray và giảm chi phí bảo trì.
Đường sắt cao tốc của Trung Quốc không chỉ giới hạn ở đó. Hệ thống tín hiệu đường sắt cao tốc CTCS-3, do Trung Quốc tự phát triển, có thể đạt được khả năng điều khiển tàu chính xác và lái tàu tự động, nâng cao hiệu quả và an toàn. Nó cũng có thể đảm bảo hoạt động bình thường của việc tiếp nhận tín hiệu đường sắt cao tốc trong môi trường địa lý khắc nghiệt.
Đó chính là lý do khiến các chuyên gia Đức rất kinh ngạc trước công nghệ đường sắt cao tốc của Trung Quốc.
Ngày nay, tổng chiều dài đường sắt cao tốc của Trung Quốc vượt xa Nhật Bản, chiếm hơn 2/3 tổng chiều dài đường sắt cao tốc toàn cầu. Hơn nữa, trình độ nghiên cứu và phát triển đường sắt cao tốc độc lập của Trung Quốc cũng ghi được dấu ấn đặc biệt.
Đường sắt cao tốc của Trung Quốc vẫn đang dẫn đầu thế giới về công nghệ thông minh, đã tiến hành thử nghiệm lái tàu không người lái và triển khai các ứng dụng 5G. Công nghệ đường sắt cao tốc của Trung Quốc đã dẫn đầu thành công các tiêu chuẩn phát triển đường sắt thế giới, nâng cao tiếng nói của Trung Quốc trong lĩnh vực đường sắt cao tốc quốc tế và thiết lập chuẩn mực cho đường sắt cao tốc thế giới.
