Các chuyên gia y học đang nỗ lực tìm hiểu lý do loại chấn thương này phổ biến và khiến cầu thủ phải nghỉ thi đấu dài hơn, trong bối cảnh bóng đá hiện đại đang đẩy cơ thể con người đến giới hạn.
Thời gian hồi phục kéo dài
Hình ảnh một cầu thủ ôm chân vì chấn thương gân kheo không còn xa lạ với người hâm mộ Premier League. Theo thống kê từ Premier Injuries tính đến vòng 27 Ngoại hạng Anh, trong số 418 ca chấn thương mùa này, 100 ca (tỷ lệ 24%) liên quan đến gân kheo, giảm nhẹ so với 120 ca trong 457 ca (26%) cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, thời gian nghỉ thi đấu do chấn thương gân kheo lại đang kéo dài hơn. Mùa này, trong 100 ca chấn thương gân kheo, 9 ca khiến cầu thủ nghỉ dưới 13 ngày, 40 ca từ 14 đến 30 ngày, và 51 ca vượt quá 30 ngày. Trong khi đó, mùa trước, trong 120 ca chấn thương chỉ ghi nhận 49 trường hợp nghỉ trên 30 ngày.
Nghiên cứu của Giáo sư Jan Ekstrand từ Đại học Linköping (Thụy Điển), khảo sát 54 đội bóng tại 20 quốc gia châu Âu từ mùa 2001/02 đến 2021/22, cho thấy tỷ lệ chấn thương gân kheo đã tăng gấp đôi, từ 12% lên 24%.
Với sự gia tăng cả về số lượng và mức độ nghiêm trọng, các chuyên gia không kỳ vọng tình hình này sẽ sớm cải thiện.
Nguyên nhân
Áp lực thể chất dồn lên cầu thủ được xem là nguyên nhân chính cho tình trạng này. Lịch thi đấu ngày càng dày đặc với các giải đấu mới hoặc mở rộng, cùng khoảng nghỉ giữa các trận quá ngắn, khiến cầu thủ rơi vào vòng xoáy “thi đấu - hồi phục - thi đấu”.
Ông Maheta Molango, Giám đốc Điều hành Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp, nhận xét: “Cầu thủ giờ đây chỉ chơi, hồi phục, rồi lại ra sân”.
Fearghal Kerin, cựu chuyên viên vật lý trị liệu của Chelsea, chỉ ra thêm những yếu tố như đại dịch Covid-19, World Cup 2022 diễn ra vào mùa đông, và thời gian bù giờ kéo dài do công nghệ VAR, tất cả đều làm tăng nguy cơ chấn thương.
Ông Kerin nhấn mạnh: “Sự mệt mỏi và số mét chạy nước rút là yếu tố quan trọng nhất trong chấn thương gân kheo. Lịch thi đấu liên tục khiến cầu thủ hầu như không có thời gian hồi phục”.
Giáo sư Ernest Schilders, chuyên gia phẫu thuật chấn thương gân kheo, cũng lưu ý rằng khối lượng vận động của cầu thủ đã tăng đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh các HLV áp dụng lối chơi pressing cường độ cao và hàng thủ dâng cao.
 |
| Nicolas Jackson gặp vấn đề về gân kheo đầu năm nay và chưa thể trở lại. |
Gân kheo là cơ chịu tải nặng nhất khi cầu thủ tăng tốc, giảm tốc và chạy nước rút - những yêu cầu phổ biến trong lối chơi hiện đại. Ông Kerin giải thích: “Hầu hết đội chơi pressing, đòi hỏi cầu thủ tăng tốc, giảm tốc trước đối thủ rồi lại bứt tốc. Điều này đặt áp lực liên tục lên gân kheo”.
Ông cũng chỉ ra mối liên hệ giữa chấn thương mắt cá và gân kheo: “Khi mắt cá có vấn đề, gân kheo và cơ hông phải gánh thêm tải, làm tăng nguy cơ tái phát”. Các trường hợp nổi bật mùa này như Bukayo Saka (nghỉ từ tháng 12 sau phẫu thuật) hay Kai Havertz (nghỉ hết mùa vì chấn thương trong lúc tập luyện), cho thấy mức độ nghiêm trọng của chấn thương gân kheo.
Chelsea từng có đến 7 cầu thủ chấn thương gân kheo cùng lúc, trong khi Tottenham, dưới triết lý bóng đá nhanh và tốc độ của Ange Postecoglou, cũng chịu ảnh hưởng nặng nề.
Không dễ giải quyết
Nick Metcalfe, chuyên gia từng làm việc với các CLB Premier League, thậm chí cho rằng chấn thương gân kheo không chỉ xuất phát từ việc chạy nước rút. Ông đánh giá việc các cầu thủ căng cơ quá mức còn có thể liên quan đến thần kinh.
Giáo sư Schilders gọi đây là vấn đề “phối hợp thần kinh cơ”, đặc biệt khi cầu thủ mệt mỏi và phải thay đổi cách chạy. Nhiều chuyên gia y tế và khoa học thể thao đang áp dụng nhiều phương pháp, cải thiện kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để đánh giá chính xác hơn mức độ chấn thương.
Giáo sư Schilders nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn dây thần kinh trong phẫu thuật, trong khi Johnson lưu ý rằng công nghệ siêu âm hiện đại có thể phát hiện dây thần kinh ẩn trong mô sẹo ở những ca tái phát.
Tuy nhiên, giải pháp lâu dài phụ thuộc vào những người điều hành bóng đá. Với lịch thi đấu ngày càng khắc nghiệt và phong cách chơi đòi hỏi thể lực cao, áp lực lên cầu thủ và đội ngũ y tế chưa có dấu hiệu giảm.
Chấn thương gân kheo trong bóng đá dường như vượt xa vấn đề y khoa, và mang đến lời cảnh báo về cách bóng đá hiện đại đang thử thách giới hạn con người.
Những cuốn sách hay về thể thao
Tủ sách thể thao mang tới những câu chuyện thể thao quá khứ và hiện tại, những bí mật hậu trường, những giải đấu, ký ức của những cựu danh thủ, HLV, các huyền thoại như Sir Alex Ferguson, Steven Gerrard, Park Hang-seo, Lê Công Vinh...
