Đầm Ô Loan là một đầm nước lợ nằm về phía Đông ven Quốc lộ 1, dưới chân đèo Quán Cau. Đầm nằm về phía Nam thị trấn Chí Thạnh, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Đầm Ô Loan rộng hơn 17,5 km2, tức rộng gấp hơn 3 lần hồ Tây (5,3 km2).
Hình thành ven biển, đầm được tạo thành do các dòng chảy từ sông và biển bồi tụ, tạo nên lớp trầm tích dày khiến đáy đầm nông. Độ sâu trung bình của đầm từ 1,2 đến 1,4 mét.
Nhìn từ trên cao, đầm Ô Loan có hình dáng như con chim bay về hướng biển. Dáng hình này rất gần gũi với câu chuyện về nàng Loan và chim Ô thước đã được người dân truyền tụng từ đời này sang đời khác.
Trong đầm có nhiều loại hải sản quý như cá mú, ghẹ, tôm, cua huỳnh đế, điệp... Nhưng ngon và nổi tiếng nhất vẫn là con sò huyết với cơm dày, thịt ngọt… được du khách trong và ngoài nước đánh giá rất cao và cũng đã từng xuất khẩu qua các nước Đông Nam Á như Thái Lan, Singapore…
Hằng năm vào ngày mùng 7 tháng Giêng (âm lịch) đầm Ô Loan có diễn ra lễ hội đua thuyền truyền thống thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham dự.
Đầm Ô Loan đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) công nhận là thắng cảnh cấp quốc gia vào năm 1996. Với khung cảnh nên thơ, yên bình, mỗi ngày, đầm thu hút nhiều bạn trẻ đến trải nghiệm – check – in. Nhiều nhiếp ảnh gia cũng thương xuyên đến đây để “săn” ảnh.
Mặt đầm hiện nay được sử dụng để nuôi trồng thủy sản. Hằng năm, đầm mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho ngư dân bởi sự phong phú về tài nguyên. Tuy nhiên, tình trạng lấn chiếm, khai thác thủy sản một cách bất chấp khiến đầm bị xâm hại đáng kể.
Vừa qua, đồ án quy hoạch chung xây dựng khu vực xung quanh danh thắng quốc gia đầm Ô Loan (huyện Tuy An) được Ủy ban Nhân dân tỉnh
Trong 70 dự án của tỉnh được phê duyệt, khu vực xung quanh đầm Ô Loan có 2 dự án, bao gồm: Dự án Tổ hợp khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp An Hòa Hải tại xã An Hòa Hải, huyện Tuy An, với diện tích đất là 4,2 km2, tổng mức đầu tư 4.200 tỷ đồng. Và dự án Khu du lịch, nghỉ dưỡng phía Tây Đầm Ô Loan tại xã An Cư, huyện Tuy An, có diện tích một km2, tổng mức đầu tư 1.500 tỷ đồng.
Quyết định cũng nêu rõ, ranh giới trong khu vực nghiên cứu lập quy hoạch Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng trùng với ranh giới trong khu vực bảo vệ cấp một của di tích thắng cảnh quốc gia Đầm Ô Loan. Toàn bộ bề mặt đầm Ô Loan là không gian chủ đạo để bố trí các chức năng sử dụng đất cũng như các khu vực không gian mở.
Đáng chú ý, đồ án quy hoạch nêu rõ khống chế tầng cao các công trình xây dựng từ đến 2 - 9 tầng, các công trình xây dựng trên đồi, núi có chiều cao tối đa 2 tầng; các công trình xây dựng ven đầm, ven biển có chiều cao từ 2 - 4 tầng.
Với việc quy hoạch xác định chức năng sử dụng đất cho từng khu đất phù hợp với từng loại hình kinh tế - xã hội, Tổ hợp khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng được kỳ vọng giúp bảo tồn, tôn tạo phát huy giá trị di tích danh thắng và điều kiện tự nhiên; phát triển kinh tế, du lịch tỉnh nhà.
