Tờ Nikkei Asian Review cho hay đồng baht Thái Lan đang nổi lên như đồng tiền mạnh nhất khu vực Đông Nam Á kể từ đầu năm 2025, khi tăng tới gần 8% so với đồng USD.
Trong bối cảnh nhiều quốc gia láng giềng chủ động duy trì đồng nội tệ yếu để hỗ trợ xuất khẩu, sự tăng giá này đưa Thái Lan vào tình thế vừa được lợi, vừa chịu không ít rủi ro.
Xuất khẩu và du lịch bị kìm hãm
Trong suốt nhiều năm, việc đồng tiền quốc gia mạnh lên thường được coi là dấu hiệu của một nền kinh tế vững mạnh. Nó giúp tăng sức mua của người dân, giảm chi phí nhập khẩu và thu hút dòng vốn nước ngoài.
Tuy nhiên, với Thái Lan, một nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất khẩu và du lịch, việc đồng Baht tăng giá lại giống như một "con dao hai lưỡi". Khoảng 60% GDP đến từ xuất khẩu hàng hóa, trong khi du lịch đóng góp hơn 10%.
"Chúng tôi là một quốc gia xuất khẩu - 60% GDP của Thái Lan phụ thuộc vào xuất khẩu, và hơn 10% đến từ du lịch", Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI) Kriengkrai Thiennukul cho biết. "Khi đồng Baht Thái Lan không thuận lợi cho xuất khẩu và du lịch, chúng tôi không thể cạnh tranh."
Đồng Baht mạnh làm cho hàng hóa xuất khẩu của Thái Lan trở nên đắt đỏ hơn, mất lợi thế cạnh tranh về giá so với các đối thủ trong khu vực, làm giảm sức cạnh tranh của các ngành chủ lực như ô tô, điện tử, dệt may hay nông sản chế biến. Lợi nhuận của doanh nghiệp xuất khẩu sụt giảm khi mỗi USD thu về quy đổi sang Baht ít hơn.
Tính đến ngày 19/9/2025 , đồng tiền này đã tăng giá 7,8% so với đồng đô la kể từ đầu năm, mức tăng giá cao thứ hai trong số các đồng tiền chính của châu Á và mạnh nhất ĐNÁ. Đồng Baht đã tăng giá lên 31,53 Baht/USD vào ngày 9 tháng 9, mức cao nhất kể từ tháng 6 năm 2021.
Trong khi đó, các nhà sản xuất Thái Lan đang phải đối mặt với áp lực lớn, một số thậm chí phải cắt giảm sản lượng hoặc tìm cách chuyển hướng sang các thị trường nội địa.
Ngành du lịch cũng chịu áp lực không nhỏ. Chi phí dịch vụ, lưu trú và tour tính bằng USD, euro hay nhân dân tệ trở nên cao hơn, khiến du khách quốc tế cân nhắc chuyển hướng sang các điểm đến rẻ hơn trong khu vực.
"Tin xấu là đồng baht mạnh lên vào thời điểm chúng ta đang bước vào mùa cao điểm trong quý cuối cùng của năm, khi nhiều du khách nước ngoài đến tham gia lễ hội Giáng sinh và Năm mới", Suthiphong Pheunphiphop, cựu chủ tịch Hiệp hội Đại lý Lữ hành Thái Lan, đại diện cho các công ty lữ hành nội địa, cho biết.
Theo Bộ Du lịch và Thể thao, Thái Lan đã đón 21,9 triệu du khách nước ngoài từ tháng 1 đến tháng 8/2025, giảm 7,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng lượng khách Trung Quốc đến Thái Lan trong tám tháng đầu năm 2025 giảm tới 35% xuống còn 3,5 triệu người, trong khi một số nước láng giềng lại ghi nhận mức tăng. Đáng lo ngại hơn, cú sốc này diễn ra ngay trước mùa cao điểm cuối năm, khi Thái Lan vốn kỳ vọng vào dòng khách Giáng sinh và năm mới.
"Vấn đề này cần được giải quyết khẩn cấp", Thủ tướng Anutin Charnvirakul phát biểu với các phóng viên sau cuộc họp với các giám đốc điều hành của FTI vào ngày 15/9/2025, đồng thời cho biết thêm rằng các chi tiết sẽ được thảo luận với Bộ trưởng Tài chính sắp tới Ekniti Nitithanprapas.
Thay đổi giá trị các đồng tiền so với đồng USD tính từ đầu năm (%)
Đồng Baht Thái Lan đang ở mức cao nhất 4 năm so với đồng USD
Một tác động khác khó tránh khỏi là đầu tư trực tiếp nước ngoài. Đồng Baht mạnh khiến chi phí xây dựng nhà máy, thuê nhân công và vận hành sản xuất tại Thái Lan trở nên đắt đỏ hơn khi tính theo USD.
Trong khi đó, những nền kinh tế khác trong khu vực với đồng nội tệ yếu đi lại nổi lên như một điểm đến hấp dẫn hơn cho các tập đoàn quốc tế. Đây là nguy cơ dài hạn đối với Thái Lan, quốc gia vốn từng được xem là trung tâm công nghiệp của khu vực.
Dự báo tăng trưởng GDP của Thái trong năm 2025 chỉ ở mức 1,8–2,3%, thấp hơn mức 2,5% của năm 2024. Tiêu dùng nội địa không bứt phá, du lịch hụt hơi và xuất khẩu giảm tốc, tất cả cộng hưởng khiến nền kinh tế thiếu động lực.
Chỉ số niềm tin công nghiệp đã giảm liên tục sáu tháng liền xuống còn 86,4 điểm vào tháng 8/2025, phản ánh sự bi quan trong cộng đồng doanh nghiệp.
Thế khó
Tờ Nikkei cho hay Thái Lan đã đạt được thỏa thuận giảm thuế đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump từ mức 36% đã công bố trước đó xuống còn 19%. Tuy nhiên theo ông Kriengkrai của FTI, với tỷ giá hối đoái hiện tại thì "nó cũng giống như mức thuế quan 27% vậy."
Tất nhiên không thể phủ nhận đồng Baht mạnh cũng mang lại vài lợi thế. Người dân và doanh nghiệp nhập khẩu được hưởng lợi từ chi phí nguyên liệu, năng lượng và hàng hóa nước ngoài rẻ hơn. Chính phủ và doanh nghiệp có khoản nợ ngoại tệ cũng giảm áp lực trả nợ.
Thế nhưng những lợi ích này chưa đủ để bù đắp cho những thiệt hại mà các ngành mũi nhọn đang phải gánh chịu.
Điều này đặt Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) và tân Thủ tướng Anutin Charnvirakul vào thế khó.
Phía BOT đã hạ lãi suất từ 2,5% xuống 1,5%, đồng thời cân nhắc biện pháp kiểm soát dòng vốn và đánh thuế giao dịch vàng, một trong những yếu tố được cho là góp phần đẩy baht lên giá. Song nếu nới lỏng quá mạnh, nguy cơ lạm phát và suy giảm uy tín chính sách tiền tệ là điều khó tránh.
Do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã cắt giảm lãi suất, hầu hết các đồng tiền khác đều đang chịu áp lực tăng giá.
Theo Piyasak Manason, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Kinh tế tại InnovestX Securities, lập trường chính sách tiền tệ tập trung vào ổn định của BOT đã dẫn đến tình trạng thanh khoản thắt chặt hơn ở Thái Lan.
"Nhìn vào dữ liệu tăng trưởng cung tiền M2 mới nhất cho tháng 7/2025, Thái Lan chỉ tăng trưởng 3,6% so với cùng kỳ năm trước, mức thấp nhất trong số các nước đang phát triển", Piyasak nói, đề cập đến lượng tiền đang lưu hành và tiền gửi, chẳng hạn như tài khoản tiết kiệm và tiền gửi có kỳ hạn.
Theo thống kê thương mại của Thái Lan, xuất khẩu trong bảy tháng đầu năm 2025 đã tăng 14,4% tính theo giá trị USD, đạt 195,4 tỷ USD, trong khi nhập khẩu tăng 10,6%.
Đồng Baht Thái đang ở mức cao nhất 28 năm so với đồng Yên Nhật Bản
Tóm lại đồng Baht mạnh phản ánh phần nào niềm tin của nhà đầu tư vào sự ổn định chính trị và sức khỏe tài chính của Thái Lan.
Tuy nhiên trong một nền kinh tế mà xuất khẩu và du lịch là huyết mạch, sức mạnh quá mức của đồng nội tệ chẳng khác nào con dao hai lưỡi. So sánh với nhiều nền kinh tế trong khu vực, nơi đồng nội tệ yếu đang hỗ trợ tăng trưởng xuất khẩu và hút du lịch, Thái Lan có nguy cơ tụt lại phía sau trong cuộc đua giành thị phần tại ĐNÁ.
Trước tình hình đó, chính phủ và Ngân hàng Trung ương Thái Lan đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp. Các biện pháp được đề xuất bao gồm can thiệp vào thị trường ngoại hối để ổn định tỷ giá, đồng thời tìm cách khuyến khích doanh nghiệp sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro.
Tuy nhiên, việc điều chỉnh tỷ giá là một bài toán khó, đòi hỏi sự cân nhắc giữa việc hỗ trợ xuất khẩu và duy trì sự ổn định tài chính vĩ mô. Thái Lan đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng và con đường phía trước sẽ không hề dễ dàng.
*Nguồn: Nikkei, Fortune, BI
