Tổn thương đa cơ quan sau khi ăn nấm rừng
Ngày 18/4, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai thông tin về 2 trường hợp ngộ độc nấm rừng nguy kịch.
Người vợ mới 18 tuổi, người chồng 21 tuổi được Bệnh viện Đa khoa Lai Châu chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai với chẩn đoán: Ngộ độc nấm gây tình trạng suy gan cấp, rối loạn đông máu, tổn thương tim...
Cả 2 bệnh nhân đang được điều trị tích cực tại Trung tâm Chống độc, tuy nhiên tình trạng rất nặng (Ảnh: Nguyên Hà).
Người nhà bệnh nhân cho biết, chiều 10/4, cặp vợ chồng trẻ lên rừng hái nấm về ăn. Loại nấm này có màu trắng, đầu nấm hình tròn, thân dài. Sau khi ăn nấm được khoảng 12 giờ, cả hai vợ chồng đều xuất hiện các triệu chứng về tiêu hóa, bao gồm đau bụng, đại tiện phân lỏng và nôn nhiều.
Cả 2 được đưa đi cấp cứu, tuy nhiên diễn biến nặng lên nên được chuyển lên Bệnh viện Bạch Mai.
Bác sĩ Nguyễn Mạnh Chiến - Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, 2 bệnh nhân hiện trong tình trạng hôn mê sâu.
Các xét nghiệm thể hiện bệnh nhân có tổn thương và suy đa cơ quan, kích ứng tổn thương đường tiêu hóa, viêm gan, suy gan tối cấp, hôn mê gan, suy thận cấp, tổn thương cơ tim, rối loạn đông máu nặng, nguy cơ tử vong rất cao.
Hai bệnh nhân đã được các bác sĩ điều trị tích cực, thay huyết tương, lọc máu liên tục, dùng các thuốc giải độc, hồi sức… nhưng tình trạng vẫn rất nặng.
Nấm gây ngộ độc chậm: Cực kỳ nguy hiểm
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, ở Việt Nam có nhiều loại nấm độc, tuy nhiên có thể xếp vào 2 nhóm: Nhóm thứ nhất là nhóm gây ngộ độc chậm, thứ 2 là nhóm gây ngộ độc nhanh.
Nhóm gây ngộ độc chậm là loại nấm gây ngộ độc biểu hiện muộn (quá 6 giờ sau ăn), nguy hiểm hơn cả và thường gây tử vong nhất.
Ở Việt Nam ghi nhận loài nấm độc tán trắng (Amanita verna) và nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa), hình thức bắt mắt, màu trắng, non, trông rất ngon.
"Tuy nhiên, độc tố của các loài nấm này là amatoxin, gây tổn thương ruột, gan, thận, tim và các cơ quan khác", TS Nguyên nói.
Khi ăn phải loại nấm này thường xuất hiện tình trạng ngộ độc chậm, ít nhất 6 giờ sau ăn mới có biểu hiện, diễn biến ngộ độc thường theo 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Là thời gian ủ bệnh, kéo dài từ 6-10 giờ, mới xuất hiện các biểu hiện đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy cấp nhiều lần. Giai đoạn này kéo dài 1-2 ngày.
Giai đoạn 2: Các biểu hiện tiêu hóa lắng dịu khiến bệnh nhân và thầy thuốc chưa có kinh nghiệm dễ hiểu nhầm là đã khỏi, tuy nhiên gan bắt đầu bị tổn thương. Giai đoạn này ở 1-2 ngày kế tiếp.
Giai đoạn 3: Từ khoảng ngày thứ 3 trở đi, người bệnh biểu hiện viêm gan, suy gan, suy thận, rối loạn đông máu, vàng da, chảy máu, tinh thần kích thích đi vào hôn mê, thậm chí tử vong.
"Tỷ lệ tử vong của ngộ độc loại nấm này theo ước tính của Trung tâm Chống độc là khoảng 50%, bao gồm cả các ca tử vong tại tuyến cơ sở và tại gia đình", TS Nguyên nói.
Theo chuyên gia này, khi có biểu hiện ngộ độc, tức là đã quá 6 giờ sau ăn thì nấm độc đã đi qua dạ dày và xuống ruột hết, thậm chí hấp thu phần lớn vào cơ thể. Các biện pháp cấp cứu ban đầu sẽ không còn tác dụng.
Bệnh nhân cần được cấp cứu và điều trị tích cực ngay tại bệnh viện, cơ sở y tế có điều kiện tốt về chống độc và cấp cứu hồi sức, vì việc điều trị vô cùng phức tạp, cần rất tích cực, nhiều nguồn lực, tốn kém.
Hai trường hợp bệnh nhân nêu trên đã ăn phải loại nấm gây ngộ độc muộn.
Trong khi đó, các loại nấm gây ngộ độc sớm thì thường gây ngộ độc trước 6 giờ sau ăn. Nhóm này có nhiều loại nấm hơn, thường có màu sắc sặc sỡ hoặc màu không hấp dẫn.
Với nhóm này, ngộ độc thường gây tình trạng đau bụng, nôn, tiêu chảy, có thể có triệu chứng thần kinh, tâm thần, tim mạch... nhưng có thể điều trị giải độc ngay tại bệnh viện tuyến huyện.
Khi nghi ngờ ăn phải nấm độc, nếu điều kiện cho phép và bệnh nhân còn tỉnh táo (mới ăn xong), có thể tiến hành gây nôn để loại bỏ nấm ra khỏi cơ thể."
Trong trường hợp bệnh nhân tiêu chảy, nôn nhiều có thể cho bệnh nhân uống các loại nước để bù nước, bù muối. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn cần được đưa đến các cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ thăm khám, đánh giá và cấp cứu.
"Để phòng ngừa ngộ độc nấm, người dân tuyệt đối không nên hái các loại nấm hoang dại để ăn (trừ mộc nhĩ), bởi việc phân biệt giữa nấm độc và không độc là rất khó, kể cả với chuyên gia cũng không phải là điều dễ dàng", TS Nguyên khuyến cáo.
