Khi vũ khí Mỹ chi phối châu Âu, liệu giấc mơ tự cường có còn khả thi?

17:00 10/03/2025

Với gần 70% vũ khí của NATO châu Âu là do Mỹ cung cấp, lục địa này gần như đang mắc kẹt giữa tham vọng tự cường quốc phòng và thực tế phụ thuộc vào Washington.

Dưới thời ông Trump, NATO đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là sự không chắc chắn về cam kết an ninh của Mỹ đối với liên minh - Ảnh: THE TIMES

Trong vòng 5 năm qua, gần 70% số

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen - Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên khoản đầu tư này đã trở thành điểm nóng mới trong cuộc tranh cãi kéo dài suốt thời gian qua giữa Pháp và Đức về cách thức tái vũ trang châu Âu, cũng như xem xét có nên hợp tác với các nước bên ngoài khối hay không.

Với bà Ursula von der Leyen, điều quan trọng là cần phải "thông minh" và duy trì quan hệ tốt với Na Uy và Anh.

Các lãnh đạo ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu cũng kêu gọi đẩy mạnh sản xuất trong nước nhằm giảm rủi ro phụ thuộc vào Mỹ trong việc cung cấp vũ khí quan trọng, chẳng hạn như máy bay chiến đấu F-35, qua đó bảo đảm tính tự chủ chiến lược của EU.

NATO tìm thủ lĩnh mới khi Mỹ rút luiĐỌC NGAY

Mặc dù châu Âu đang tìm cách giảm sự lệ thuộc vào vũ khí Mỹ, nhưng rõ ràng mối quan hệ quốc phòng giữa hai bên vẫn còn nhiều ràng buộc.

Theo ông Pieter Wezeman, nhà nghiên cứu cấp cao tại SIPRI, mối quan hệ quốc phòng giữa châu Âu và Mỹ có "gốc rễ sâu sắc", chỉ ra rằng các quốc gia NATO tại châu Âu vẫn đang đặt hàng gần 500 máy bay chiến đấu và nhiều loại vũ khí khác từ Mỹ.

Vào tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Władysław Kosiniak-Kamysz cũng tuyên bố rằng: "Châu Âu cần đầu tư nhiều hơn vào an ninh để duy trì sự hiện diện của Mỹ tại khu vực, chứ không phải để thay thế họ".

Dù có nhiều động lực để phát triển nền công nghiệp quốc phòng nội khối, châu Âu vẫn còn một chặng đường dài phía trước nếu muốn giảm sự phụ thuộc vũ khí vào Mỹ.

Khi xung đột Ukraine vẫn tiếp diễn và tình hình địa chính trị ngày càng phức tạp, châu Âu sẽ phải lựa chọn giữa việc duy trì quan hệ quốc phòng chặt chẽ với Mỹ để đảm bảo an ninh trước mắt, hay tăng cường sản xuất vũ khí trong khu vực để giảm phụ thuộc về lâu dài.

Nếu NATO không còn Mỹ...

Khi ông Trump không nhắc đến Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và đình chỉ viện trợ cho Ukraine, châu Âu đối mặt thách thức lớn: chuẩn bị cho kịch bản không có sự bảo đảm an ninh từ Mỹ.