Kỷ nguyên mới của Elon Musk tại Nhà Trắng

Theo New York Times, Elon Musk - người đàn ông giàu nhất thế giới nhiều khả năng sẽ được cấp không gian làm việc tại Văn phòng Cánh Tây (West Wing) Nhà Trắng.

Đây là nơi gần với văn phòng Tổng thống Trump. Tại dây, CEO Tesla sẽ đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), đặt mục tiêu thúc đẩy hiệu quả hoạt động của chính phủ, trong đó có việc cắt giảm khoảng 75% biên chế của chính phủ liên bang.

Cánh tay phải của ông Trump

Nguồn tin tiết lộ trước đó, ông Musk được dự kiến sẽ làm việc tại Văn phòng Điều hành Eisenhower, một nơi cũng thuộc khuôn viên Nhà Trắng nhưng không nằm trong West Wing.

Tuy nhiên, theo nguồn tin nội bộ, vị tỷ phú đã nhiều lần thắc mắc về mức độ tiếp cận và bày tỏ mong muốn có thể tiếp cận gần gũi hơn với ông Trump.

Ở chiều ngược lại, Tổng thống Trump cũng muốn Elon Musk được làm việc trong không gian này. Ông Musk đã được cấp thẻ ra vào khuôn viên Nhà Trắng và được cho là đã làm việc tại đây từ ngày 20/1.

Ông cũng đã hoàn tất các thủ tục để chính thức tham gia vai trò này và theo nguồn tin của The Hill, CEO Tesla đã có một địa chỉ email thuộc hệ thống tìm kiếm nội bộ của Nhà Trắng.

New York Times cho biết Elon Musk đã dành thời gian tại trụ sở Washington của công ty SpaceX vào ngày 19/1 trước khi phát biểu tại lễ nhậm chức của Tổng thống Trump.

Theo đó, đội ngũ cắt giảm chi phí chính phủ của ông phần lớn đã làm việc tại văn phòng trung tâm của SpaceX trong hai tháng qua, cùng với một số kỹ sư từ Thung lũng Silicon, những người dự kiến sẽ được phân công đến các cơ quan chính phủ, với mục tiêu bố trí khoảng hai nhân sự tại mỗi cơ quan lớn.

Elon Musk phát biểu tại lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump. Ảnh: New York Times.

Một số nhân viên trong đội ngũ này còn đội những chiếc mũ bóng chày lưới, màu xanh navy với dòng chữ trắng in hoa DOGE – tên không chính thức của dự án cắt giảm chi phí này.

Trước đó, tỷ phú Musk tiết lộ DOGE sẽ chuẩn bị một danh sách các quy định do các cơ quan chính phủ ban hành mà không cần Quốc hội thông qua, sau đó Tổng thống Trump có thể vô hiệu hóa các quy định này bằng sắc lệnh hành pháp.

Ông Musk nói thêm rằng việc loại bớt các quy định sẽ mở đường cho "việc cắt giảm biên chế hàng loạt trên toàn bộ bộ máy hành chính liên bang" và DOGE đặt mục tiêu cắt giảm hơn 500 tỷ USD chi tiêu của chính phủ.

Thách thức đầu tiên của Elon Musk tại Nhà Trắng

Chỉ vài phút sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp cho phép thành lập DOGE, một số công đoàn viên chức chính phủ, nhóm giám sát và tổ chức vì lợi ích công đã tuyên bố đệ đơn kiện quyết định này.

Cụ thể, đơn kiện dài 30 trang do tổ chức luật vì lợi ích công National Security Counselors soạn thảo. Vụ kiện cáo buộc rằng DOGE - một cơ quan tư vấn không thuộc chính phủ - đã vi phạm các quy định minh bạch liên bang được ban hành từ năm 1972.

Theo luật này, các ủy ban tư vấn cho nhánh hành pháp phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về công khai, tuyển dụng và các hoạt động khác.

Tại Nhà Trắng, CEO Tesla sẽ đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), đặt mục tiêu thúc đẩy hiệu quả hoạt động của chính phủ, trong đó có việc cắt giảm khoảng 75% biên chế của chính phủ liên bang. Ảnh: Bloomberg.

Vụ kiện cáo buộc DOGE thuộc diện “Ủy ban Cố vấn Liên bang” (FACA). Đây là một thực thể pháp lý bị quản lý nghiêm ngặt để đảm bảo chính phủ nhận được lời khuyên minh bạch và cân bằng.

Theo luật, các FACA phải có sự đại diện “công bằng và cân bằng”, ghi chép đầy đủ biên bản các cuộc họp, cho phép công chúng tham dự, nộp điều lệ cho Quốc hội và tuân thủ các quy định khác. Đây là những điều DOGE bị cáo buộc là không thực hiện.

“DOGE không được miễn trừ khỏi các yêu cầu của FACA. Tất cả các cuộc họp của DOGE, bao gồm cả các cuộc họp qua phương tiện điện tử, phải được công khai với công chúng”, Kel McClanahan, Giám đốc điều hành của National Security Counselors, khẳng định.

Theo Washington Post, các tổ chức khác cũng đã sẵn sàng kiện DOGE. Public Citizen, phối hợp cùng Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Mỹ (AFGE) - liên đoàn lớn nhất đại diện cho nhân viên liên bang - sẽ đệ trình một vụ kiện tương tự ngay sau lễ nhậm chức.

New York Times nhận định một trong những quy định pháp luật liên quan đến việc xung đột lợi ích đối với nhân viên chính phủ có thể trở thành một trở ngại đáng kể, vì các công ty của ông Musk có hàng tỷ USD hợp đồng với chính phủ.

Trước mắt, Elon Musk cần xử lý một vụ kiện nhắm vào DOGE đã được đệ trình chỉ vài phút sau lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters.

Trong số này, SpaceX đang có các hợp đồng với chính phủ để phóng phi hành gia và vệ tinh vào không gian. Trong khi đó, công ty Tesla của ông Musk chịu ảnh hưởng từ các chính sách khuyến khích sản xuất pin và trạm sạc trong nước, cũng như giúp người tiêu dùng dễ dàng mua xe điện hơn.

Theo quy định, Tổng thống Trump có thể cấp miễn trừ bằng văn bản cho ông Musk để tránh các hạn chế này.

Thực tế, dự án cắt giảm chi phí này có thể tránh được các vấn đề pháp lý khác nếu tất cả nhân sự, bao gồm cả ông Musk, trở thành nhân viên chính phủ đặc biệt hoặc nhân viên chính thức của các bộ.

Điều này giúp DOGE tránh phải tuân thủ Đạo luật Ủy ban Cố vấn Liên bang, vốn yêu cầu các cuộc họp và tài liệu của các ủy ban bao gồm công dân tư nhân phải được công khai.