Theo dữ liệu khảo sát dân số của Cục Thống kê Lao động Mỹ, số lượng lập trình viên máy tính tại Mỹ hiện tương đồng với giai đoạn game Pac-Man lần đầu xuất hiện vào năm 1980.
Thời điểm đó, Mỹ có hơn 300.000 việc làm lập trình máy tính, đạt đỉnh trên 700.000 người trong thời kỳ bùng nổ dot-com vào đầu những năm 2000. nhưng sau đó giảm dần. Trung bình 12 tháng kể từ 2023, đã có sự sụt giảm 27,5% mỗi năm, sau khi OpenAI giới thiệu ChatGPT.
Lập trình viên máy tính khác với nhà phát triển phần mềm. Họ chủ yếu thực hiện việc viết mã, trong khi nhà phát triển phần mềm đóng vai trò rộng hơn, lại tham gia vào nhiều công đoạn khác nhau của dự án. Tính đến 2023, lập trình viên trung bình kiếm được 99.700 USD, thấp hơn mức 132.270 USD của nhà phát triển.
Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, dù lập trình viên máy tính giảm, công việc phát triển phần mềm dự kiến tăng 17% giai đoạn từ năm 2023 đến năm 2033. Cục cũng dự đoán cơ hội việc làm lập trình máy tính thời kỳ này sẽ giảm 10%.
“Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng đối với lập trình viên phản ánh một phần thị trường, rằng đã có sự tác động của AI”, Mark Muro, chuyên gia nghiên cứu công nghệ và đổi mới của Viện Brookings, nói với Washington Post.
Theo Garry Tan, CEO kiêm Chủ tịch của Y Combinator - vườn ươm khởi nghiệp nổi tiếng tại Thung lũng Silicon, ‘vibe coding’ là yếu tố làm thay đổi bối cảnh lập trình tại Mỹ. Đây là cách viết mã theo cảm tính, ít chú trọng vào cấu trúc, chi tiết mà thiên về việc hướng dẫn AI thực hiện nhiệm vụ.
Trước đó, Pieter Levels, chuyên phát triển phần mềm và khởi nghiệp bằng cách tận dụng AI, đã tạo ra Fly.pieter.com - trò chơi mô phỏng bay MMO miễn phí trên trình duyệt nhờ ‘vibe coding’. Ngày 22/2, Levels chia sẻ trên X rằng mình đã sử dụng công cụ AI lập trình Cursor để tạo ra Fly.pieter.com thông qua một câu lệnh đơn giản: “Hãy tạo một trò chơi bay 3D trong trình duyệt với các tòa nhà chọc trời”. Sau khi được tinh chỉnh, trò chơi chính thức ra đời.
“Một trò MMO mô phỏng bay miễn phí đầy thú vị, được tạo 100% bằng AI, không cần tải bộ cài hay cập nhật hàng GB mỗi khi bạn muốn chơi”, theo giới thiệu trên website.
Chỉ 2 tuần sau, Levels tuyên bố trò chơi này đang trên đà thu về 52.360 USD/tháng (khoảng 1 tỷ đồng). Trong đó, 360 USD đến từ bán vật phẩm trong trò chơi. Phần còn lại đến từ 22 quảng cáo xuất hiện trong tựa game.
Khái niệm vibe coding do Andrej Karpathy, cựu nhà nghiên cứu của OpenAI, đặt tên. Tất cả những việc cần làm, là mô tả ý tưởng bằng ngôn ngữ tự nhiên, sau đó để AI tự viết mã.
"Có một kiểu lập trình mới mà tôi gọi là vibe coding. Bạn chỉ cần cảm nhận, chấp nhận kết quả, quên rằng mã nguồn tồn tại. Phần lớn sẽ hoạt động sau khi copy-paste", Karpathy viết trên X.
Cách làm này ngày càng phổ biến nhờ sự phát triển của các mô hình AI như ChatGPT, Claude của Anthropic, Cursor Composer, GitHub Copilot và Replit Agent. Các công cụ này giúp bất kỳ ai có thể lập trình mà không cần hiểu về mã.
Thực tế, các công cụ AI đã giúp việc viết game trở nên đơn giản. Nhà phát triển Peter Yang, hiện làm việc cho Microsoft, gần đây chứng minh bằng cách dùng Cursor và Claude 3.7 Sonnet để tạo một trò chơi 3D về zombie bắn súng.
“Điều kỳ diệu là mọi người có thể đạt được doanh thu từ 1 triệu đến 10 triệu USD một năm chỉ với chưa đến 10 người, và điều đó chưa từng có trước đây, trong giai đoạn đầu của một startup”, ông Tan nói với CNBC. “Bạn không cần thuê nhiều người, thay vào đó chỉ cần nói chuyện với các mô hình ngôn ngữ lớn và chúng sẽ viết mã cho toàn bộ ứng dụng”.
Theo CEO Y Combinator, công việc lập trình đang ngày càng phụ thuộc vào trí tuệ nhân tạo. AI có thể được dùng để thực hiện phần lớn các công việc tốn sức khi sáng tạo phần mềm.
“Đôi khi bạn chấp nhận những thay đổi do AI mà không cần xem xét chúng có thực hiện tốt như lập trình viên con người hay không, vì hiện nó đã quá tốt”, Tan nói, đồng thời cho biết 81% startup được công ty ông đầu tư đang tận dụng tối đa lợi thế AI.
Cũng theo ông Tan, sức mạnh hiện tại của mô hình ngôn ngữ lớn LLM khiến nhiều startup mạnh dạn cắt giảm nhân sự. Những phần mềm từng cần 50-100 người để xây dựng giờ có thể được thực hiện bởi một nhóm 10 người nhờ ‘vibe coding’.
Tuy nhiên, liệu “vibe coding” có thực sự đáng tin cậy?
Chia sẻ với Ars Technica, nhà nghiên cứu AI độc lập Simon Willison cho rằng lập trình theo cảm tính chỉ phù hợp với các dự án nhỏ, thử nghiệm nhanh. AI khó có thể thay thế cách lập trình truyền thống trong các ứng dụng lớn.
“Tạo một trò chơi từ một câu lệnh AI là điều đáng kinh ngạc. Nhưng việc duy trì, sửa lỗi và mở rộng một dự án lớn yêu cầu sự hiểu biết sâu sắc về mã nguồn. Bạn không thể chỉ dựa vào AI mà không có kiến thức nền tảng về lập trình”, Willison phân tích.
Theo: The NY Times, Ars Technica
