Lập trường cứng rắn của 'cha đẻ' DeepSeek

Đến thời điểm này, nhà sáng lập DeepSeek vẫn chưa có ý định thương mại hóa các mô hình AI cốt lõi. Ảnh: Bloomberg.

Là ngôi sao mới nổi trong lĩnh vực AI Trung Quốc, DeepSeek đã ra mắt loạt mô hình mã nguồn mở có khả năng cạnh tranh trực tiếp với những sản phẩm tiên tiến nhất từ phương Tây.

Tuy nhiên, khi làn sóng người dùng ồ ạt kéo đến, cùng áp lực từ chính quyền các nước về bảo mật dữ liệu, nhà sáng lập DeepSeek Lương Văn Phong vẫn từ chối những cơ hội đầu tư béo bở.

Ông không vội vàng tìm kiếm nguồn vốn từ bên ngoài. Theo những người thân cận, nhà sáng lập lo ngại rằng các nhà đầu tư bên ngoài có thể can thiệp vào định hướng của DeepSeek.

Ông đặc biệt thận trọng với các nhà đầu tư có liên quan đến chính phủ, vì lo ngại rằng mối quan hệ này có thể làm giảm cơ hội mở rộng toàn cầu của các mô hình AI do DeepSeek phát triển, theo Wall Street Journal.

Ngôi sao mới nổi của làng công nghệ Trung Quốc

Tình thế của cha đẻ DeepSeek không phải hiếm gặp trong giới công nghệ. Nhiều doanh nhân đam mê AI đã phải đối mặt với ngã rẽ tương tự giữa lúc sản phẩm của họ đạt được thành công vang dội.

DeepSeek là thành quả mà nhóm nghiên cứu AI của Lương theo đuổi suốt 2 năm. Tất cả khởi nguồn từ câu nói mà họ trích dẫn từ đạo diễn người Pháp François Truffaut: “Hãy tham vọng điên rồ và chân thành đến cùng cực!”.

Sau 2 năm phát triển, thành công của DeepSeek đưa Lương Văn Phong vào hàng ngũ những doanh nhân công nghệ hàng đầu Trung Quốc. Ngày 17/2, ông có mặt trong buổi gặp gỡ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng các lãnh đạo doanh nghiệp tư nhân.

Truyền thông Trung Quốc không ngừng ca ngợi DeepSeek, gọi đây là niềm tự hào quốc gia. Ngân hàng Trung Quốc còn đề nghị cấp khoản vay lãi suất thấp cho công ty.

Dưới sự dẫn dắt của Lương Văn Phong, quỹ High-Flyer hoạt động không khác gì một công ty công nghệ. Quỹ này đặc biệt chú trọng tuyển dụng những tài năng toán học. Ảnh: CCTV.

Các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc như Tencent và Alibaba cũng tìm cách hợp tác với DeepSeek. Tuy nhiên, nguồn tin quen thuộc cho biết Lương vẫn kiên quyết không tính phí sử dụng mô hình AI cốt lõi của DeepSeek, giữ vững tinh thần chia sẻ tri thức.

Cuối tháng 2, DeepSeek công bố phương pháp huấn luyện mô hình AI bằng loại chip hạ cấp được Nvidia thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc. Công ty dự kiến ra mắt mô hình suy luận thế hệ tiếp theo vào tháng 4. Mục tiêu là xử lý những bài toán phức tạp hơn.

Lương Văn Phong sinh năm 1985. Năm 2015, ông thành lập quỹ phòng hộ có tên tiếng Anh là High-Flyer. Tên tiếng Trung của quỹ có nghĩa là ma trận hoán vị của thời Hán. Trong đó, các hàng, cột và đường chéo trong ma trận đều có tổng bằng nhau. Lương tự hào rằng các hiền nhân Trung Quốc đã phát hiện ra khái niệm này trước phương Tây.

Tuy là một quỹ đầu tư, High-Flyer hoạt động như một công ty công nghệ, chỉ tuyển những cá nhân xuất sắc trong các kỳ thi toán học. Năm 2020, tại một sự kiện tuyển dụng, quỹ này đã hứa hẹn mức lương lên tới 270.000 USD/năm cho các kỹ sư AI.

High-Flyer thu lợi nhuận từ mô hình đầu tư định lượng (quant fund) với mức phí cao như các quỹ phòng hộ của Mỹ. Dưới sự dẫn dắt của Lương, High-Flyer từng có giai đoạn bùng nổ. Từ 2015-2020, quỹ này liên tục vượt trội so với thị trường. Lợi nhuận cao hơn các chỉ số chứng khoán từ 20-50 điểm phần trăm. Đến năm 2021, tài sản quản lý của High-Flyer đạt khoảng 14 tỷ USD.

Tuy nhiên, sau thời kỳ đỉnh cao, hiệu suất quỹ bắt đầu chững lại. Cuối năm 2021, nhiều sản phẩm của High-Flyer sụt giảm hơn 10% so với mức đỉnh. Công ty phải xin lỗi nhà đầu tư. Một trong những quỹ chủ chốt của High-Flyer thua lỗ trong cả năm 2022 và 2023, dù vẫn vượt chỉ số tham chiếu. Đến giữa năm 2024, quỹ bắt đầu khuyến khích nhà đầu tư rút vốn. Đến cuối năm, tài sản quản lý của High-Flyer đã giảm mạnh.

Phớt lờ lời mời đầu tư, cha đẻ DeepSeek vẫn kiên định với con đường riêng

Tháng 4/2023, High-Flyer thông báo chiến lược mới: tách riêng DeepSeek thành một tổ chức độc lập và đầu tư gần như toàn bộ doanh thu từ quỹ đầu cơ vào nghiên cứu AI. Trên mạng xã hội Trung Quốc, High-Flyer tuyên bố sẽ “cống hiến toàn bộ cho công nghệ AI vì lợi ích chung của nhân loại”.

DeepSeek nhanh chóng trở thành một thế lực trong ngành AI. Hầu hết mô hình AI của công ty được cung cấp miễn phí. Chỉ một số dịch vụ trả phí. Tuy nhiên, sự bùng nổ về số lượng người dùng khiến DeepSeek gặp khó khăn trong việc duy trì ổn định hệ thống. Nhiều người phàn nàn rằng họ chỉ có thể sử dụng chatbot này vài lần mỗi ngày do tình trạng quá tải.

Gần đây, làn sóng quan tâm đến DeepSeek đang tăng trở lại. Một số nhà đầu tư sẵn sàng rót tiền dù DeepSeek vẫn chưa có mô hình kiếm tiền rõ ràng. Ảnh: Zuma Press.

Để giảm tải cho máy chủ, DeepSeek đã triển khai chính sách giảm giá sâu cho khách hàng trả phí sử dụng dịch vụ vào sáng sớm. Đây là khung giờ có ít người truy cập hơn.

Các tập đoàn công nghệ Trung Quốc như Tencent đã bắt đầu thử nghiệm DeepSeek trong một số sản phẩm như công cụ tìm kiếm trong ứng dụng WeChat. Nhưng Tencent không phải trả phí cho DeepSeek, bởi họ có thể sử dụng các mô hình AI của DeepSeek nhưng chạy trên mạng lưới máy chủ ổn định hơn của chính mình.

Cuối năm 2023, DeepSeek từng tiếp cận một số quỹ đầu tư mạo hiểm, bao gồm cả các quỹ nước ngoài. Tuy nhiên, những quỹ này đã từ chối đầu tư vì không nhìn thấy lộ trình rõ ràng để thu hồi vốn.

Gần đây, DeepSeek lại nhận được sự quan tâm từ các nhà đầu tư, dù công ty vẫn chưa có chiến lược kiếm tiền cụ thể.

Thế nhưng, Lương Văn Phong vẫn phớt lờ họ, vì ông muốn tập trung vào chiến lược dài hạn, theo Wall Street Journal. DeepSeek đang tìm cách hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn để cùng phát triển ứng dụng AI thương mại theo hướng có lợi cho cả 2 bên.

Cho đến nay, Lương Văn Phong vẫn giữ nguyên tắc ông từng phát biểu trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi vào năm 2023. “Chúng tôi không làm ứng dụng, chúng tôi chỉ nghiên cứu và khám phá”, ông nói. Khi được hỏi tại sao, Lương chỉ trả lời vì mình tò mò.