Nhiều chuyên gia phương Tây dự đoán nền kinh tế Nga sẽ rơi vào trì trệ nghiêm trọng do tác động kéo dài của xung đột ở Ukraine và các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, những số liệu mới nhất cho thấy bức tranh kinh tế nước này không hoàn toàn ảm đạm như dự đoán.
Theo thông báo từ Ngân hàng Trung ương Nga (CBR), lạm phát trong quý II đã giảm xuống còn 4,8%, so với mức 8,2% trong quý I. Đây là một bước tiến đáng kể trong nỗ lực kiểm soát giá cả - một trong những thách thức lớn nhất của nền kinh tế Nga kể từ sau cuộc xung đột với Ukraine và làn sóng trừng phạt từ phương Tây.
Nhờ kết quả tích cực này, CBR đã quyết định hạ lãi suất cơ bản từ 20% xuống 18% và dự kiến duy trì mức trung bình trong khoảng 18,8% đến 19,6% trong năm nay, trước khi giảm xuống 12% đến 13% vào năm 2026.
Việc duy trì xu hướng lạm phát trong tầm kiểm soát không phải là không có cái giá. Lãi suất cao trong nhiều tháng qua đã khiến chi phí vay vốn tăng mạnh, ảnh hưởng đến cả tiêu dùng nội địa lẫn đầu tư của doanh nghiệp. Tuy nhiên, biện pháp thắt chặt tiền tệ này đã phát huy hiệu quả trong việc “hạ nhiệt” một nền kinh tế từng có dấu hiệu quá nóng do chi tiêu quốc phòng bùng nổ.
CBR khẳng định: “Nền kinh tế đang dần trở lại quỹ đạo tăng trưởng cân bằng.” Dù một số nhà phân tích phương Tây cho rằng đây chỉ là cách nói giảm nói tránh cho “tăng trưởng yếu”, thì thực tế Nga vẫn ghi nhận GDP tăng 1,4% trong quý I. Dự báo cả năm 2025, tăng trưởng kinh tế Nga sẽ đạt 1% đến 2%, gần sát với mức 0,9% mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đưa ra.
Song, một số dấu hiệu cảnh báo vẫn xuất hiện. Trong tháng 7, lĩnh vực sản xuất của Nga ghi nhận mức sụt giảm mạnh nhất trong vòng 3 năm qua, theo chỉ số PMI của S&P Global. Nguyên nhân chính đến từ “nhu cầu khách hàng yếu và khó khăn tài chính ở phía đối tác,” khiến đơn hàng mới và sản lượng đều sụt giảm. Niềm tin kinh doanh cũng rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 2021.
Điều này cho thấy “nền kinh tế thời chiến” của Nga, vốn được duy trì nhờ chi tiêu quốc phòng và nguồn thu từ dầu khí, có thể đang mất dần đà tăng trưởng. Nếu giá dầu giảm hoặc các gói chi tiêu bị cắt giảm để kiềm chế lạm phát, ngân sách Nga sẽ chịu áp lực lớn hơn, đặc biệt khi dòng vốn đầu tư nước ngoài vẫn khan hiếm và niềm tin tiêu dùng yếu.
Dù vậy, giới phân tích trong nước nhận định rằng Moscow vẫn còn nhiều dư địa chính sách để ứng phó. CBR đang giữ một lập trường cân bằng, vừa ngăn lạm phát quay trở lại, vừa tránh làm kinh tế rơi vào suy thoái sâu. Một giai đoạn tăng trưởng chậm là điều Kremlin có thể chấp nhận được, miễn là không kéo dài và không làm giảm nguồn thu ngân sách một cách nghiêm trọng.
Trong khi đó, căng thẳng địa chính trị tiếp tục tạo thêm áp lực lên nền kinh tế Nga. Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây đã công bố loạt biện pháp trừng phạt mới, bao gồm thuế 25% lên hàng hóa Ấn Độ và “hình phạt” dành cho quốc gia này vì tiếp tục mua dầu từ Nga.
Những động thái như vậy có thể khiến các quốc gia còn lại phải cân nhắc lại hoạt động thương mại với Moscow, ảnh hưởng gián tiếp đến dòng tiền từ xuất khẩu, trụ cột quan trọng của ngân sách Nga.
Tham khảo BI
