Steve Jobs – cố CEO của Apple – nổi tiếng với những thói quen kỳ lạ. Người kế nhiệm ông, Tim Cook, thì lại là hình mẫu lãnh đạo điển hình và khuôn mẫu hơn. Nhưng khi Thung lũng Silicon đang hào hứng lao vào những mô hình kinh doanh mới dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI), cả Cook và Apple lại đang trở thành những kẻ đứng ngoài cuộc chơi.
Và không phải tất cả sự khác biệt này đều là điều tích cực. Trong nhóm “Magnificent 7” – bảy cổ phiếu công nghệ hàng đầu của Mỹ – Apple là cái tên có hiệu suất kém thứ hai trong năm 2025, chỉ đứng trên Tesla, khi giá cổ phiếu giảm 15%. Trong khi các lãnh đạo công nghệ khác liên tục ca ngợi triển vọng AI đầy hứa hẹn, báo cáo tài chính quý gần nhất của Apple (công bố ngày thứ năm) lại xoay quanh những chủ đề trần trụi hơn – thuế quan và kiện tụng.
GÁNH NẶNG THUẾ VÀ PHÁP LÝ
Thuế quan đang là vấn đề chính. Việc Mỹ áp thuế với hàng hóa từ Ấn Độ khiến Apple phải gánh thêm chi phí – hoặc phải chuyển phần chi phí đó sang người tiêu dùng. Quốc gia này hiện là nơi xuất xứ của phần lớn sản phẩm Apple bán tại Mỹ. Apple ước tính thuế quan sẽ làm giảm 1,1 tỷ USD lợi nhuận gộp trong quý hiện tại – con số này mới chỉ phản ánh các mức thuế hiện tại, chưa tính đến khả năng tăng thuế trong tương lai gần.
Ngoài ra, Apple cũng đang đối mặt với loạt vụ kiện chống độc quyền. Các hành động pháp lý từ giới chức nhiều nước đe dọa đến doanh thu của Apple từ việc cài sẵn các ứng dụng Google trên iPhone, cũng như khoản phí hoa hồng mà Apple thu từ các giao dịch trong App Store. Những rủi ro này đã phần nào làm lu mờ kết quả kinh doanh tích cực trong quý, khi doanh thu tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ở một số khía cạnh, Apple hiện nay đã giống các đối thủ hơn trước, nhờ những nỗ lực của Tim Cook. Các dịch vụ như thanh toán, giải trí truyền hình – vốn từng chỉ là phần phụ bên cạnh doanh số phần cứng – nay đã đóng góp tới 29% tổng doanh thu.
Tuy nhiên, Apple đang trở thành "kèo ngược" trong cuộc đua AI: Gần như đứng ngoài làn sóng đầu tư cuồng nhiệt. Trong khi Alphabet (Google) và Meta (Facebook) liên tục xây dựng trung tâm dữ liệu và đặt cược lớn vào “siêu trí tuệ AI”, thì mức chi tiêu của Apple vẫn khá khiêm tốn.
Tài sản cố định của Apple hiện là 49 tỷ USD – so với 203 tỷ USD của Alphabet và 147 tỷ USD của Meta. Cách đây 5 năm, khoảng cách này không lớn đến vậy.
ĐỨNG NGOÀI HAY CHỜ THỜI?
Áp lực phải “hòa mình” đang ngày càng gia tăng. Tim Cook nói rằng Apple sẽ “mở rộng đầu tư một cách đáng kể”, nhưng không nói rõ bao nhiêu. Dù vậy, các con số dự báo vẫn cho thấy mức chi thấp. Giới phân tích ước tính Apple sẽ chi 11 tỷ USD vốn đầu tư trong năm tới – chỉ bằng một phần mười kế hoạch của Meta và Microsoft.
Ở chiều ngược lại, với những nhà đầu tư đang lo ngại bong bóng hạ tầng AI sẽ vỡ, thì Apple lại là cái tên phù hợp cho chiến lược phòng thủ.
Cổ phiếu Apple diễn biến tồi tệ hơn các Bigtech khác.
Tất nhiên, Cook vẫn có thể lựa chọn đi ngược theo một cách khác – đó là mua lại những gì người khác đang xây. Với 31 tỷ USD tiền mặt ròng và vốn hóa thị trường 3.100 tỷ USD, Apple gần như không có giới hạn tài chính để thâu tóm bất kỳ mục tiêu nào. Một cái tên được nhắc đến là Mistral AI của Pháp.
Tuy nhiên, điều đó sẽ là bước ngoặt chưa từng có. Trong năm nay, Apple đã mua 7 công ty, tất cả đều nhỏ. Cook nói rõ điều này trong cuộc họp với nhà đầu tư hôm thứ năm. Điều đó cũng hợp lý, vì Apple xưa nay không chuộng các thương vụ M&A khổng lồ.
Nhưng nếu nỗi sợ “bỏ lỡ cơ hội” (FOMO) trở nên quá lớn, thì xu hướng mới mà Tim Cook phá bỏ có thể chính là phong cách thận trọng của chính ông.
Theo: Financial Times
