Đài DW (Đức) ngày 27/8 đưa tin, trong vài năm qua, chính phủ Moldova đã nỗ lực hết sức để cải thiện hình ảnh về một đất nước Moldova nhỏ bé, từng thuộc Liên Xô, là một trong những quốc gia nghèo nhất châu Âu, kẹt giữa Nga và phương Tây.
Các quan chức Moldova cho biết, nước này nằm giữa Ukraine và Romania (một thành viên EU và NATO); Moldova cũng là một thành viên tương lai của EU, có định hướng vững chắc về phương Tây.
Theo DW, định hướng đó có vẻ như chưa bao giờ chắc chắn hơn vào ngày 27/8 khi ba nhà lãnh đạo hàng đầu của EU là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk đã có mặt tại thủ đô Chisinau để tham dự lễ kỷ niệm ngày độc lập của Moldova cùng với Tổng thống nước này- Maia Sandu.
"Không có lựa chọn thay thế nào cho châu Âu", Tổng thống Sandu tuyên bố. "Chúng tôi cảm nhận được điều này qua từng quả bom rơi xuống đất nước láng giềng [Ukraine]."
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Moldova Maia Sandu và Thủ tướng Đức Friedrich Merz (từ trái qua phải) tại Dinh Tổng thống Moldova ở thủ đô Chisinau vào ngày 27/8. Ảnh: Reuters
Bài kiểm tra trước áp lực bầu cử
Tuy nhiên, theo DW, chuyến thăm của các nhà lãnh đạo EU cũng là minh chứng cho thấy sự mong manh của chính sách xoay trục sang châu Âu của Moldova hiện nay, chỉ vài tuần nữa là đến cuộc bầu cử quốc hội quan trọng tại nước này - một thử thách đối với Đảng PAS cầm quyền của Tổng thống Sandu và có thể làm suy yếu ảnh hưởng của đảng này.
Thủ tướng Đức Merz nói với người dân Moldova rằng việc nước này đã chọn con đường hướng tới EU không thể "được coi là điều hiển nhiên".
"Mọi chuyện vẫn có thể rẽ sang hướng khác", ông nói, đồng thời chỉ ra cuộc bầu cử "mang tính quyết định" sắp diễn ra.
DW đưa tin, thách thức mà chính phủ thân phương Tây của Moldova phải đối mặt một phần là do những thăng trầm thường xuyên của nền dân chủ, chẳng hạn như sự thất vọng của người dân khi nước này phải đối mặt với hậu quả kinh tế của cuộc xung đột ở nước láng giềng Ukraine.
Mặc dù Đảng PAS thân châu Âu của bà Sandu vẫn đang dẫn đầu các cuộc thăm dò, một số khu vực của Moldova vẫn luôn ủng hộ các ứng cử viên thân Nga như một phần của tiến trình chính trị thông thường.
Transnistria - khu vực ly khai thân Nga, có sự hiện diện của quân đội Nga - cho đến nay cũng là một yếu tố không còn gây bất ngờ trong bức tranh chính trị Moldova.
Nhưng cũng có những thế lực khó lường hơn đang tham gia vào nỗ lực tác động đến cử tri Moldova: Chẳng hạn như ông trùm người Moldova thân Nga đang lưu vong Ilan Shor - người đang đề nghị trả tới 3.000 USD/tháng cho những người tham gia các cuộc biểu tình chống chính phủ, theo hãng tin Reuters.
Shor - người đã trốn khỏi Moldova trong khi kháng cáo bản án về tội gian lận ngân hàng vào năm 2019 - đã công khai đề nghị trả tiền mặt trong một video trực tuyến.
Tổng thống Moldova Sandu cũng đã liệt kê một loạt các mối đe dọa khác đối với nền dân chủ Moldova vào ngày 27/8 như: can thiệp bầu cử, tài trợ bất hợp pháp, các chiến dịch tung tin sai lệch, tấn công mạng, phá hoại tại các điểm bỏ phiếu ở nước ngoài và nỗ lực gieo rắc hận thù giữa các cộng đồng.
Theo DW, mặc dù Nga phủ nhận việc can thiệp bầu cử ở Moldova, nhưng các nhà lãnh đạo EU có mặt trong lễ kỷ niệm ở thủ đô Chisinau không cho rằng như vậy. Thủ tướng Đức Merz cảnh báo rằng Nga muốn kéo Moldova vào "vùng ảnh hưởng" của Moscow.
Victoria Olari – chuyên gia theo dõi thông tin sai lệch và các xu hướng trực tuyến tại Phòng Nghiên cứu Pháp y Kỹ thuật số của Hội đồng Đại Tây Dương - nói với DW trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại rằng chuyến thăm Moldova của các nhà lãnh đạo hàng đầu EU "nhấn mạnh sự ủng hộ của châu Âu mà nhiều người ở đây [Moldova] coi là phao cứu sinh."
Việc gia nhập EU thường mất nhiều năm và liên quan đến những cải cách dài hơi để phù hợp với các điều kiện của khối. Ảnh: Anadolu
Giấc mơ EU bị ngăn trở?
DW đưa tin, Moldova và Ukraine đều đã nộp đơn xin gia nhập EU vào năm 2022 ngay sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Các nỗ lực gia nhập EU của hai nước này đã được thể hiện bằng những cải cách, chẳng hạn như tăng cường luật pháp và các thể chế nhằm chống tham nhũng.
Các nhà lãnh đạo EU đều ca ngợi những tiến bộ của Moldova trong các bài phát biểu của họ hôm 27/8.
Nhưng giờ đây, mối quan hệ với Kyiv đang trở thành vấn đề đối với Moldova. Hungary – một thành viên EU - từ lâu đã chỉ trích Ukraine và thường xuyên phản đối sự hỗ trợ của EU dành cho quốc gia này.
Với việc Budapest phủ quyết mọi tiến triển trong việc Ukraine gia nhập EU, Moldova cũng bị mắc kẹt và các quan chức EU không thể cam kết một mốc thời gian cụ thể cho các bước tiếp theo.
"Cánh cửa vào EU vẫn mở", Thủ tướng Đức Merz phát biểu trong một thông điệp trấn an hôm 27/8. "Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể" để thúc đẩy các cuộc đàm phán gia nhập vào mùa thu, ông nói thêm.
