Phát hiện dấu vết tộc người bí ẩn ở sa mạc Sahara

13:00 06/04/2025

Trước khi trở thành sa mạc khô cằn, Sahara là một thảo nguyên xanh tươi và là nơi ở của một tộc người bí ẩn, sống biệt lập trong hàng ngàn năm.

Sa mạc Sahara đầy cát từng rải rác các hồ và sông, trong thời kỳ được gọi là Thời kỳ ẩm ướt ở châu Phi - Ảnh: Đại học Sapienza Rome

Xác ướp tự nhiên 7.000 năm tuổi được tìm thấy tại một hang đá ở miền nam Libya vẫn còn chứa DNA - Ảnh: Đại học Sapienza Rome

Tổ tiên của hai người Takarkori được phát hiện có nguồn gốc từ dòng dõi Bắc Phi tách khỏi quần thể cận Sahara khoảng 50.000 năm trước. Điều đó trùng hợp với thời điểm các dòng dõi con người khác lan rộng ra ngoài lục địa và vào Trung Đông, châu Âu và châu Á - trở thành tổ tiên của tất cả mọi người bên ngoài châu Phi.

Ông Krause cho biết: "Dòng dõi Takarkori có thể đại diện cho tàn dư của sự đa dạng di truyền có ở Bắc Phi từ 50.000 - 20.000 năm trước".

"Từ 20.000 năm trước trở đi, bằng chứng di truyền cho thấy sự gia tăng của các nhóm từ đông Địa Trung Hải, tiếp theo là sự di cư từ Iberia và Sicily khoảng 8.000 năm trước. Tuy nhiên vì những lý do vẫn chưa được biết, dòng dõi Takarkori vẫn tồn tại trong tình trạng biệt lập lâu hơn nhiều so với dự kiến. Vì Sahara chỉ có thể sinh sống được cách đây khoảng 15.000 năm, nên quê hương ban đầu của họ vẫn chưa chắc chắn", ông cho biết thêm.

Dòng dõi của họ vẫn biệt lập trong suốt phần lớn thời gian tồn tại trước khi Sahara một lần nữa trở nên không thể sinh sống. Vào cuối giai đoạn khí hậu ấm hơn và ẩm ướt hơn được gọi là Thời kỳ ẩm ướt châu Phi, sa mạc Sahara đã biến thành sa mạc nóng lớn nhất thế giới vào khoảng năm 3.000 trước Công nguyên.

Các thành viên của loài Homo sapiens của chúng ta đã lan rộng ra ngoài châu Phi gặp gỡ và giao phối với các quần thể người Neanderthal hiện diện ở một số vùng của Âu - Á, để lại di sản di truyền lâu dài trong các quần thể không phải người châu Phi ngày nay. Nhưng người dân Sahara xanh chỉ mang một lượng nhỏ DNA của người Neanderthal, minh họa rằng họ có rất ít tiếp xúc với các quần thể bên ngoài.

Theo ông Krause, mặc dù bản thân quần thể Takarkori đã biến mất vào khoảng 5.000 năm trước khi Thời kỳ ẩm ướt châu Phi kết thúc và sa mạc quay trở lại, nhưng dấu vết tổ tiên của họ vẫn tồn tại trong nhiều nhóm người Bắc Phi ngày nay.

Ông cho biết: "Di sản di truyền của họ mang đến một góc nhìn mới về lịch sử sâu xa của khu vực này".

Algeria phát hiện mỏ khí đốt lớn tại sa mạc Sahara

Algeria phát hiện mỏ ngưng tụ khí lớn trong khu vực mỏ Hassi R'mel, tại sa mạc Sahara. Theo đánh giá ban đầu, trữ lượng của mỏ này được ước tính khoảng từ 100-340 tỉ m3 khí ngưng tụ.