Page Harrington, 33 tuổi, sống tại Massachusetts (Mỹ), sử dụng ChatGPT cho rất nhiều mục đích: từ tạo danh sách việc cần làm bằng hình ảnh màu sắc cho con trai 5 tuổi mắc ADHD, vẽ tranh sơn dầu vui nhộn về gia đình, tìm nhạc xu hướng cho TikTok, đến thiết kế nội thất trong nhà, theo USA Today.
Harrington thừa nhận cô trò chuyện với ChatGPT gần như cả ngày. Thống kê thậm chí cho thấy trung bình cứ 11 phút, cô lại nhập một câu hỏi hay ý tưởng. “Tôi hoàn toàn gắn bó với nó. Nhìn vào lịch sử trò chuyện, bạn sẽ thấy y như một tấm bản đồ phác họa bộ não tôi vậy”, cô nói.
Những đoạn chat này giúp người dùng được gợi ý chính xác hơn, nhưng đồng thời cũng hé lộ đời sống nội tâm vô cùng riêng tư. “Nhiều người thà để người lạ đọc tin nhắn điện thoại của họ còn hơn cho xem lịch sử ChatGPT”, Harrington chia sẻ.
Nguy cơ rò rỉ
Tháng 5 vừa qua, thẩm phán liên bang Mỹ Ona Wang ra phán quyết buộc OpenAI phải giữ lại một số đoạn trò chuyện của người dùng để phục vụ vụ kiện bản quyền do The New York Times khởi xướng năm 2023.
Tờ báo cáo buộc OpenAI đã sử dụng các bài viết của họ để huấn luyện mô hình AI, và cho rằng lịch sử ChatGPT của người dùng có thể chứa bằng chứng quan trọng.
 |
| Nhiều người cảm thấy gắn bó với ChatGPT như một người bạn đồng hành. Ảnh: MIT. |
Lệnh tòa yêu cầu OpenAI lưu trữ toàn bộ lịch sử ChatGPT của người dùng Mỹ, ngay cả khi họ yêu cầu xóa hoặc luật riêng tư tại tiểu bang cho phép xóa. Tuy nhiên, quy định này không áp dụng với tài khoản doanh nghiệp.
“Hiện tại, mọi cuộc trò chuyện của người dùng Mỹ đều bị ‘đóng băng’ theo lệnh bảo vệ và không thể bị xóa”, luật sư Jay Edelson, chuyên kiện các công ty AI, cho biết.
OpenAI đã kháng cáo nhưng thất bại. Công ty cho biết sẽ lưu trữ dữ liệu này trong hệ thống an toàn riêng biệt, chỉ có bộ phận pháp lý và an ninh được truy cập, và sẽ trở lại quy trình xóa dữ liệu thông thường khi tòa cho phép.
Theo giáo sư Ryan Calo (Đại học Washington, Mỹ), việc tòa án yêu cầu giữ dữ liệu để phục vụ kiện tụng là điều bình thường. Tuy nhiên, điều này đặt ra câu hỏi quan trọng về quyền của người dùng và trách nhiệm của các công ty AI đối với dữ liệu bản quyền.
Dù OpenAI cam kết bảo mật, các chuyên gia cảnh báo rằng kho dữ liệu khổng lồ này vẫn có nguy cơ bị tấn công mạng hoặc yêu cầu cung cấp từ cơ quan thực thi pháp luật.
CEO OpenAI Sam Altman cũng thừa nhận trong một podcast: “Nếu bạn chia sẻ những điều nhạy cảm nhất và rồi có một vụ kiện, chúng tôi có thể buộc phải giao nộp dữ liệu đó”.
Suy nghĩ trước khi gõ phím
Không ít người dùng cho biết ChatGPT giống như một phần mở rộng của bản thân. Kate Devlin, giáo sư về trí tuệ nhân tạo và xã hội tại King’s College London, nhận định: “Chúng ta có xu hướng coi ChatGPT như một người bạn đồng hành”.
Đó cũng là trường hợp của Rue Halloway, 20 tuổi, một nhà sáng tạo nội dung ở New York. Vì chi phí trị liệu quá đắt đỏ, cô dùng ChatGPT để tìm lời khuyên cho các vấn đề cá nhân và ADHD. Với cô, nguy cơ rò rỉ dữ liệu tuy đáng lo ngại nhưng không khác gì việc chia sẻ thông tin với các nền tảng công nghệ khác.
Theo Jessica Camilleri-Shelton, nhà sáng tạo nội dung ở Anh, nhiều người sẵn sàng đánh đổi dữ liệu riêng tư để có được “một chuyên gia trong tầm tay”.
 |
| Người Mỹ hiện không thể xóa lịch sử trò chuyện với ChatGPT vì vụ kiện của The New York Times nhằm vào OpenAI. Ảnh: WSJ. |
Tuy nhiên, các khảo sát của Pew Research Center cho thấy nhiều người Mỹ vẫn bối rối và lo ngại về cách thông tin trực tuyến của họ được sử dụng, do thiếu một đạo luật liên bang toàn diện bảo vệ quyền riêng tư.
Calli Schroeder, phụ trách dự án AI và Nhân quyền tại Trung tâm Thông tin Quyền riêng tư Điện tử, cho biết: “Khi dữ liệu của bạn đã được dùng để huấn luyện AI, bạn không thể xóa riêng lẻ từng mẩu thông tin nữa”.
Điều này khiến nhiều người dùng dần thay đổi thói quen. Harrington, thay vì chia sẻ cảm xúc cá nhân, nay chỉ hỏi ChatGPT những vấn đề mang tính thực tế hơn, chẳng hạn như cách kết hợp các sản phẩm chăm sóc da có sẵn trong nhà.
“ChatGPT không biết bạn trai bạn có ghét bạn hay không. Nhưng nó biết bạn nên dùng sữa rửa mặt nào trước”, cô nói.
Các chuyên gia khuyên người dùng nên cẩn trọng:
- Tìm đến người thân hoặc chuyên gia khi cần hỗ trợ tâm lý, thay vì coi ChatGPT là nhà trị liệu. Công cụ này được thiết kế để “nghe hợp lý” chứ không đảm bảo “chính xác”.
- Đừng nhầm giữa “riêng tư” và “bí mật”: ChatGPT không phải dịch vụ bảo mật, mọi thông tin đều gửi đến một công ty công nghệ.
- Suy nghĩ trước khi gõ phím: Một khi đã nhập vào, dữ liệu không còn thuộc về riêng bạn nữa.
Cẩm nang 'sống sót' nơi công sở
Trong MENTOR - Từ sinh viên chất đến nhân sự chiến, tác giả Lê Công Minh chia sẻ trải nghiệm vượt qua và học hỏi từ thất bại: Từ nam sinh thi trượt đại học đến giám đốc truyền thông kỹ thuật số, nhân viên Big 4 kiểm toán, sáng lập trung tâm tiếng Anh… Đây là nơi những bạn trẻ "lênh đênh" chốn công sở dễ tìm thấy mình và học hỏi để vươn lên trên con đường sự nghiệp.
