Việt Nam có thể làm gì về bài học quản lý tài nguyên nước từ Singapore và Hà Lan?

Lũ lụt ở Việt Nam năm 2025 diễn ra rất nghiêm trọng. Việt Nam có đủ năng lực để quản lý nước, bằng cách tham khảo cách làm của Singapore và khả năng thích ứng của Hà Lan.

quản lý nước - Ảnh 1.

Công an xã Ia Pa, tỉnh Gia Lai, giúp đỡ người dân sơ tán đến nơi an toàn trong trận mưa lũ lịch sử ngày 20-11 - Ảnh: Công an xã Ia Pa

Ông Darren Chua, một người Singapore đã sống tại Việt Nam hơn 12 năm, nêu kinh nghiệm quản lý nước của các nước mà Việt Nam có thể tham khảo. Tuổi Trẻ Online biên tập và chuyển ngữ.

Hai bài học khác biệt từ Singapore và Hà Lan, nhưng bổ sung cho nhau

Lũ lụt ở Việt Nam năm 2025 diễn ra rất nghiêm trọng. Mưa lớn đã nhấn chìm nhà cửa, phá hủy mùa màng và làm gián đoạn giao thông nhiều nơi.

Con số thiệt hại do 'Dòng lũ' tin giả trên mạng nguy hiểm không kém lũ thậtHướng dẫn trả gộp 3 tháng lương hưu tại 4 tỉnh bị ảnh hưởng lũ lụtNgày đầu đi học lại, học sinh bị lũ lụt nặng ở Khánh Hòa nhận quà bạn đọc Tuổi Trẻ

Việt Nam cần tham khảo cách các quốc gia ở vùng thấp khác quản lý nguồn tài nguyên nước. Singapore và Hà Lan đưa ra hai bài học khác biệt nhưng bổ sung cho nhau.

Singapore không xa lạ với các cơn mưa nhiệt đới lớn. Tuy nhiên, quốc gia này đã tránh được lũ lụt thảm khốc nhờ quy hoạch bài bản. Đập nước Marina, hoàn thành năm 2008, là một ví dụ điển hình.

Được xây dựng trên kênh Marina, đập tạo ra hồ chứa thứ 15 của Singapore ngay trung tâm thành phố với ba mục đích chính: cung cấp nước bằng cách mở rộng lưu vực lên hai phần ba diện tích đảo; kiểm soát lũ lụt thông qua chín cổng tràn và hệ thống bơm điều tiết mực nước, bảo vệ các khu vực thấp như Chinatown và Geylang; đồng thời hồ cũng được sử dụng như một không gian giải trí.

Tại lễ khởi công năm 2005, cựu Thủ tướng Lý Quang Diệu đã giải thích tác động của công trình là để giảm lũ lụt. "Các khu vực dễ ngập ở Singapore sẽ giảm từ hơn 3.000ha vào những năm 1970 xuống còn 100ha vào cuối năm 2007".

Dự án này cho thấy cơ sở hạ tầng có thể đa mục đích: vừa đảm bảo nước, vừa ngăn lũ lụt, đồng thời nâng cao chất lượng sống đô thị.

Đối với các thành phố sôi động ven biển Việt Nam, những dự án tích hợp tương tự có thể giảm rủi ro lũ lụt, đồng thời hỗ trợ phát triển đô thị.

Tại Hà Lan, phần lớn diện tích nằm dưới mực nước biển. Sự tồn tại của đất nước này phụ thuộc vào kinh nghiệm nhiều thế kỷ quản lý nước. Lũ lụt Limburg năm 2021, gây thiệt hại hàng trăm triệu euro, càng nhấn mạnh nhu cầu về các chiến lược nhiều lớp.

Theo một nghiên cứu của 4TU - Liên minh 4 trường đại học công nghệ Hà Lan nhằm tăng cường và tập hợp chuyên môn kỹ thuật - cách tiếp cận của người Hà Lan bao gồm: 

Nâng cao nhận thức, giáo dục công dân về an toàn nước; phòng ngừa thông qua đê điều và rào chắn bảo vệ các vùng trọng yếu; quy hoạch không gian qua chương trình Room for the River cho phép một số khu vực nhất định ngập nhằm giảm áp lực ở nơi khác; quản lý khủng hoảng, phản ứng nhanh trong các tình huống khẩn cấp; và phục hồi tập trung vào công cuộc xây dựng lại chắc chắn hơn sau thiên tai.

Triết lý của họ khá đơn giản: đừng chỉ chống lại nước, hãy học cách sống chung với nước. Với Đồng bằng sông Cửu Long, điều này rất phù hợp. Thay vì chỉ liên tục nâng đê, các khu vực ngập có kiểm soát có thể hấp thụ nước dư thừa và bảo vệ những vùng kinh tế trọng yếu.

Lũ lụt năm 2025 là một bước ngoặt. Chúng không chỉ phơi bày thách thức mà còn mở ra cơ hội xây dựng các hệ thống thông minh hơn. Việt Nam có đủ năng lực và khát vọng để làm điều đó.

Việt Nam có thể tham khảo điều gì?

Bài học quản lý nước từ Singapore và Hà Lan mà Việt Nam có thể học hỏi - Ảnh 2.Hồi sinh sau lũ: Người đàn ông 'nổi tiếng' trên mạng do mặc áo... nữ nay thành người dẫn đườngĐỌC NGAY

Việt Nam đã đầu tư vào đê điều, hồ chứa và hệ thống ứng phó thiên tai, nhưng lũ lụt năm 2025 cho thấy chúng ta cần nhiều hơn nữa. 

Bài học từ Singapore và Hà Lan gợi ý những bước thực tiễn, bao gồm: cơ sở hạ tầng tích hợp với hồ chứa và bể điều tiết đa mục đích; các giải pháp xanh như vườn trên mái, mặt đường thấm nước và vùng đất ngập để hấp thụ nước mưa.

Cho ngập có kiểm soát tại các vùng đất thấp - xem như vùng đệm theo mô hình Hà Lan; chuẩn bị cho cộng đồng tốt hơn qua cảnh báo lũ, diễn tập sơ tán và các chiến dịch giáo dục; và phục hồi thông minh bằng việc xây dựng lại với những thiết kế đón đầu lũ lụt trong tương lai.

Lũ lụt làm gián đoạn đời sống hằng ngày, các gia đình bị cô lập, mùa màng bị phá hủy, đường sá bị cắt đứt. Phản ứng thông thường là tập trung vào cứu hộ và sửa chữa nhưng cần giảm rủi ro lâu dài.

Đập nước Marina của Singapore cho thấy tầm nhìn xa có thể thay đổi cục diện. Trong khi đó, Hà Lan chứng minh việc thích nghi là khả thi ngay cả ở những vùng dễ ngập nhất. 

Việt Nam không cần sao chép chính xác các mô hình này, nhưng có thể áp dụng các nguyên tắc: quy hoạch trước, thiết kế có tính toán tới yếu tố nước và chuẩn bị cho cộng đồng.

Việt Nam có thể làm gì từ bài học quản lý nước từ Singapore và Hà Lan? - Ảnh 3.Dán băng rôn 'hàng cứu trợ đồng bào miền Trung' trên xe để chở gạo vượt quá tải trọng 76%

Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Đồng Tháp kiểm tra xe container do tài xế Phạm Ngọc H. điều khiển, phát hiện vi phạm chở gạo vượt quá tải trọng cho phép là 76%.

Đọc tiếp Về trang Chủ đề