Anh Thái Khắc Thành (thứ hai từ phải sang) nhận quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn và quyết định kháng nghị - Ảnh: GIANG LONG
Một tuần trước (ngày 8-8), anh Thái Khắc Thành (trú tại tỉnh Nghệ An) bị TAND khu vực 5 Gà lôi trắng đã được chuyển danh mục từ nhóm IB sang nhóm IIB từ 1-7-2025Người nuôi gà lôi bị phạt 6 năm tù đã được tại ngoại, đang trên đường về nhàGà lôi trắng tung tăng giữa rừng Bạch Mã
Đến tháng 3-2025, do muốn bán gà lôi lấy tiền, Thành đã lên mạng xã hội đăng bán gà lôi con kèm theo hình ảnh đàn gà mình đang nuôi. Sau đó Thành dùng tài khoản của vợ nhận 2 triệu tiền cọc từ một người có tài khoản mạng xã hội tên "Quốc Huy", số tiền còn lại 4 triệu đồng và 2,6 triệu đồng cước xe vận chuyển sẽ thanh toán nốt sau khi người mua nhận được gà.
Ngày 2-4-2025, khi xe do Thành thuê chở 10 con gà lôi con đi giao cho khách đến địa phận xã Song An, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình cũ (nay là phường Vũ Phúc, tỉnh Hưng Yên) thì bị tổ công tác của Phòng cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Thái Bình kiểm tra và thu giữ.
Cơ quan công an khám xét khẩn cấp nơi ở của Thành và thu giữ thêm 3 con gà lôi. Sau đó Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Bình cũ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và bắt tạm giam Thành về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Bốn tháng sau, Thành bị Tòa án khu vực 5 tỉnh Hưng Yên đưa ra xét xử và tuyên phạt 6 năm tù.
Người thân vui mừng khóc khi nghe tin Thái Khắc Thành được tại ngoại cho về nhà vào chiều 13-8 sau 4 tháng bị tạm giam - Ảnh: HỒNG HIỂN
Kháng nghị hủy toàn bộ bản án sơ thẩm
Trao đổi với Tuổi Trẻ, Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên Đỗ Mạnh Tăng cho biết ngay khi nắm bắt dư luận xung quanh bản án, cơ quan này đã có công văn khẩn yêu cầu tòa sơ thẩm báo cáo giải trình toàn bộ quá trình xét xử.
"Kể cả dư luận không quan tâm nhưng trong trường hợp người bị kết tội kháng cáo thì tòa cấp phúc thẩm vẫn xem xét lại vụ án theo đúng trình tự. Cần xem xét đầy đủ nguyên nhân, điều kiện phạm tội khác với hành vi đi săn bắt, buôn bán.
Một phần người dân phạm tội do nhận thức thiếu hiểu biết nên cần xem xét tính chất, mức độ của hành vi phạm tội. Tòa sơ thẩm có phần chưa xem xét kỹ lưỡng khi ra phán quyết. Mỗi bản án khi tuyên đều phải thấu tình đạt lý, có tính nhân văn mà vẫn đảm bảo sự răn đe, cảnh báo", ông Tăng chia sẻ.
Ông Tăng cho biết sau khi xem xét kỹ lưỡng hồ sơ vụ án, Tòa án nhân dân tỉnh đã kiến nghị viện kiểm sát ra kháng nghị bản án sơ thẩm để xem xét lại toàn bộ vụ án. Đồng thời Tòa án nhân dân tỉnh đã ra quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với Thái Khắc Thành từ tạm giam sang cấm đi khỏi nơi cư trú.
Theo kiến nghị của chánh án, qua nghiên cứu toàn bộ hồ sơ vụ án, bản án hình sự sơ thẩm và các quy định của pháp luật, Tòa án nhân dân tỉnh nhận thấy rằng cấp sơ thẩm chưa áp dụng thông tư số 27 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 1-7.
Theo thông tư, tại phụ lục danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo quy định, gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc nhóm IIB (không còn thuộc nhóm IB theo nghị định số 84 của Chính phủ như khi khởi tố điều tra và truy tố).
Tuy nhiên bản án sơ thẩm xác định 13 cá thể thu giữ của Thái Khắc Thành là "gà lôi trắng" - là loài chim hiện được ghi nhận trong nhóm IB, nghị định số 84 của Chính phủ, nên Hội đồng xét xử tuyên bố Thái Khắc Thành phạm tội "vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" theo quy định tại điểm b khoản 2 điều 244 Bộ luật Hình sự.
Sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ án và các quy định pháp luật, Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên nhận định tòa sơ thẩm áp dụng các quy định trên khi tuyên án anh Thành là không đúng với sự thay đổi của chính sách, pháp luật.
Ngày 13-8, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên đã ra kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm tuyên phạt anh Thành 6 năm tù theo hướng đề nghị hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Cùng ngày Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên cùng đại diện viện kiểm sát đã vào trại tạm giam trao quyết định kháng nghị và thay đổi biện pháp ngăn chặn cho anh Thành. Sau 4 tháng bị tạm giam, trưa hôm qua, anh Thái Khắc Thành đã được ra khỏi nơi giam giữ lên xe khách trở về nhà ở Nghệ An.
Bản án sơ thẩm chưa áp dụng đầy đủ các quy định pháp luật
Luật sư Đặng Xuân Cường (Công ty TAT Law Firm) chia sẻ về mặt pháp lý, hành vi của anh Thành như cáo trạng quy kết đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, pháp luật được lập ra để bảo vệ cả thiên nhiên lẫn con người.
"Với vụ án này, tôi cho rằng để đạt được sự công bằng, cần nhìn vào bản chất hành vi, động cơ và nhân thân, chứ không chỉ dừng lại ở việc đếm số lượng cá thể gà lôi rồi áp khung hình phạt.
Theo quan điểm của tôi, áp dụng pháp luật không chỉ là phép cộng trừ trong văn bản, mà là nghệ thuật cân nhắc toàn diện. Người nuôi nhỏ lẻ, không thương mại, nhận thức hạn chế thì khi lượng hình cần đặt câu hỏi mức độ nguy hiểm thực sự đối với quần thể loài là bao nhiêu", luật sư Cường đặt vấn đề.
Luật sư Vũ Thị Nga (trưởng Văn phòng luật sư Công Lý Việt) nhận định bản án sơ thẩm tòa tuyên chưa căn cứ đầy đủ các quy định của pháp luật khi buộc tội. Mức án 6 năm tù (nếu đúng tội danh và điều luật truy tố) mà tòa sơ thẩm tuyên cũng là quá nặng bởi Thành là người có nhân thân tốt, chưa tiền án tiền sự, có ít nhất ba tình tiết giảm nhẹ và lần đầu phạm tội.
Anh Thái Khắc Thành nhắn mọi người cần cẩn trọng khi mua, nuôi động vật
Anh Thái Khắc Thành khi gặp người thân - Ảnh: DOÃN HÒA
Trở về nhà ngay sau khi nhận quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn, anh Thái Khắc Thành cho biết bản thân rất vui và bất ngờ khi được tại ngoại.
Gửi lời cảm ơn tới cộng đồng, dư luận và cơ quan chức năng đã xem xét cho tại ngoại, anh Thành cũng nhắn gửi mọi người khi nuôi các loài động vật phải tìm hiểu kỹ nguồn gốc, xuất xứ, chủng loại; tránh nuôi phải động vật quý, hiếm rồi gặp phải tình huống vướng vào vòng lao lý như mình.
Ngày 13-7 Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết bộ đã ban hành thông tư 27/2025/TT-BNNMT quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (gọi tắt thông tư 27/2025) có hiệu lực từ 1-7-2025.
Trong đó có quy định rõ các loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thuộc nhóm IB (nghiêm cấm khai thác và sử dụng mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại) và IIB (hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại).
Có 109 loài thuộc nhóm IB. Đơn cử trong bộ Gà, họ Trĩ có 7 loài gồm công, gà so cổ hung, gà lôi lam mào trắng, gà tiền mặt vàng, gà tiền mặt đỏ, trĩ sao, gà lôi tía.
Ngoài ra còn có nhiều loài động vật hoang dã quen thuộc như khướu ngọc linh, khướu ngực cam, mi núi bà, khướu đầu đen má xám... cũng được đưa vào danh mục này.
Trước đó gà lôi trắng thuộc nhóm IB theo nghị định 84/2021 ngày 22-9-2021 của Chính phủ quy định về danh mục các loài, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (gọi tắt thông tư 84/2021).
Ngày tại ngoại đoàn tụ gia đình của người nuôi gà lôi bị tuyên 6 năm tù4 máy bay CASA bay luyện tập tại Sân bay Gia Lâm (Hà Nội) chuẩn bị cho màn trình diễn...
Từ ngày 15/8, Cục Đường bộ Việt Nam sẽ thí điểm cấm xe tải chạy làn 1 trên cao tốc...
Ô nhiễm không khí là mối nguy không thể nhìn thấy bằng mắt thường nhưng ảnh hưởng rất rõ đến...
Sáng 2/9, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Hà Nội sẽ long trọng tổ chức Lễ diễu binh, diễu...
Dự báo khả năng xuất hiện vùng áp thấp trên biển Đông (có thể sẽ phát triển thành áp thấp...
Chuyến thăm cấp nhà nước tới Hàn Quốc của Tổng Bí thư Tô Lâm từ ngày 10 đến 13-8 đã...
