Báo cáo của Bộ TNMT cho thấy, sau khi Luật Đất đai 2024 được thi hành, một số địa phương đấu giá quyền sử dụng đất có tình trạng chênh lệch rất lớn giữa giá khởi điểm và giá trúng đấu giá. Điều này tạo dư luận không tốt, ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản.
Bộ TNMT đã kiểm tra, ra soát và cho thấy có một số đối tượng tham gia đấu giá không thực sự có nhu cầu về đất ở, nhà ở mà chủ yếu vì mục đích đầu cơ, thao túng giá thông qua việc đẩy giá cao và bán lại ngay đất vừa trúng đấu giá để thu lợi, hoặc tạo mặt bằng giá ảo đối với các khu vực xung quanh.
Kết quả kiểm tra, rà soát của Bộ TNMT trong thời gian qua nhận thấy sau khi đấu giá đất một số người trúng đấu giá không nộp tiền đất đúng thời hạn theo quy chế đấu giá, có dấu hiệu bỏ cọc, gây dư luận xấu tại địa phương.
Chẳng hạn, tại huyện Thanh Oai, sau phiên đấu giá 68 lô đất tại khu ngõ 3 thôn Thanh Thần, xã Thanh Cao ngày 11/8, giá trúng đấu giá đất được đẩy lên 100 triệu đồng/m2 gây ồn ào dư luận, đến nay chỉ có 12 người trúng đấu giá nộp tiền đất, 56 người chưa nộp tiền theo thông báo của cơ quan thuế.
Số thửa đất trúng đấu giá chưa nộp tiền chiếm khoảng 80% tổng số thửa đất mang ra đấu giá.
Tương tự, 19 thửa đất ở thôn Lòng Khúc, xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội dù người tham gia đấu giá đã thức xuyên đêm để đấu giá đất, giá trúng đấu giá được đẩy lên tới 133 triệu đồng/m2, nhưng đến nay còn 8 thửa đất người trúng đấu giá chưa nộp tiền theo quy chế đấu giá đất, chiếm 42,1% tổng số thửa đất đem ra đấu giá.
Bộ TNMT cho rằng việc các địa phương thiếu chủ động trong việc tạo quỹ đất để đấu giá dẫn tới nhu cầu đất ở, nhà ở của người dân không được đáp ứng đầy đủ trong thời gian dài đã đẩy giá trúng đấu giá đất tăng cao.
Bên cạnh đó, có trường hợp địa phương sử dụng bảng giá đất hiện hành chưa được điều chỉnh kịp thời (thấp hơn nhiều lần mặt bằng giá đất thực tế) để làm giá khởi điểm, dẫn tới giá trúng đấu giá và giá khởi điểm có sự chênh lệch lớn.
"Những vấn đề nổi lên trong thời gian qua chủ yếu xuất phát từ khâu tổ chức thực hiện chưa tốt ở một số địa phương", báo cáo của Bộ TNMT nhấn mạnh.
Để giải quyết vấn đề này, Bộ TNMT cho rằng, các địa phương khi tổ chức đấu giá đất phải công khai quy hoạch, điều chỉnh hợp lý giá đất trong bảng giá đất làm cơ sở tính giá khởi điểm, có thể bổ sung vào quy chế đấu giá việc công khai các trường hợp bỏ cọc nhằm hạn chế các đối tượng lợi dụng đấu giá đất để trục lợi, thổi giá, gây nhiễu loạn thị trường bất động sản.
