Kỹ thuật 'nuôi chi' có thể giữ sự sống cho bộ phận bị đứt rời, mở ra cơ hội tái tạo bộ phận của cơ thể ra sao?
Bàn tay của chị L.N.P. (20 tuổi) được ghép tạm vào chân để chờ phẫu thuật - Ảnh: V.T.T.
Những ngày gần đây, nhiều người quan tâm đến ca phẫu thuật đặc biệt, đó là một bàn tay của sản phụ tại Bình Dương được ghép vào chân để chờ ngày phẫu thuật.
Kỹ thuật "nuôi chi" mở ra cơ hội, giúp sản phụ có thể chăm sóc hai con bằng đôi bàn tay của mình.
Cơ hội tái tạo cho bộ phận bị đứt rời
Bệnh nhân là chị L.N.P. (20 tuổi), đang mang song thai 23 tuần tuổi. Trước đó, chị P. làm việc tại nhà máy và bị Phẫu thuật cấy ghép tứ chi đầu tiên trên thế giớiBệnh nhân đầu tiên trên thế giới được ghép hai cánh tay và hai vaiViệt Nam ghép thành công cánh tay từ người hiến còn sống
Hình ảnh bàn tay được ghép và "nuôi" dưới cẳng chân khiến nhiều người không khỏi bất ngờ, hy vọng rằng ca phẫu thuật ghép chi sẽ diễn ra thành công để người phụ nữ có thể thực hiện được mong ước chăm sóc con bằng đôi bàn tay của mình.
Chia sẻ với Tuổi Trẻ, bác sĩ Tống Hải - Chủ nhiệm khoa vi phẫu và tái tạo, Bệnh viện Bỏng quốc gia - cho biết trước đó một số bệnh viện đã thực hiện thành công ghép chi, nuôi chi đem lại cơ hội nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Nguyên lý của kỹ thuật này là khi một bộ phận cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngón tay, ngón chân hoặc tai bị đứt rời mà phần gốc chi (phần còn lại của chi thể (tay hoặc chân) sau khi bị đứt rời hoặc cắt cụt) chưa đủ điều kiện ghép ngay, bác sĩ sẽ tạm thời đưa phần chi đứt rời sang vị trí khác có mạch máu khỏe như bụng hoặc chân để nuôi dưỡng.
"Mục đích là giữ cho phần chi còn sống, tránh hoại tử, chờ đến khi vùng gốc chi hồi phục, sạch nhiễm trùng và đủ điều kiện sẽ ghép trở lại vị trí ban đầu.
Tại Bệnh viện Bỏng quốc gia đã áp dụng kỹ thuật này nhiều năm nay, chủ yếu trong các ca tái tạo tai hoặc nuôi vạt da. Ví dụ, với bệnh nhân bị bỏng nặng mất vành tai, bác sĩ sẽ lấy phần sụn còn lành cấy tạm vào da bụng để nuôi sống. Khi phần da bụng hồi phục, bác sĩ sẽ giãn da, sau đó đưa phần sụn về đúng vị trí tai", bác sĩ Hải chia sẻ.
Theo bác sĩ Hải, thời gian "nuôi chi" phụ thuộc vào tình trạng phần gốc chi. Nếu phần gốc đã ổn định và sạch nhiễm trùng, có thể thực hiện ghép ngay. Ngược lại, nếu vùng gốc bị giập nát hoặc nhiễm trùng nặng, thời gian nuôi có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Tỉ lệ giữ cho phần chi sống tương đối cao, miễn sao phải đảm bảo có động mạch để đưa máu nuôi và tĩnh mạch để dẫn máu về.
Tuy nhiên, bác sĩ Hải cũng cho hay sau khi ghép lại, khả năng vận động không phải lúc nào cũng được khôi phục. Nếu thần kinh còn nguyên vẹn và ghép sớm, cơ hội hồi phục chức năng sẽ cao hơn. Đa số trường hợp nếu thần kinh bị tổn thương nặng sẽ dẫn đến giới hạn chức năng vận động.
Điều quan trọng là sau ca mổ các bệnh nhân có thể trở sinh hoạt gần như bình thường, chất lượng cuộc sống cải thiện hơn. Đây chính là động lực để chúng tôi tiếp tục nghiên cứu và phát triển kỹ thuật này.
GS Thế Hoàng
Ca ghép nuôi, ghép chi kỳ tích
Năm 2020, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 từng thực hiện một ca ghép chi thể đặc biệt gây tiếng vang lớn trong y học khi các bác sĩ dùng chân để "nuôi sống" tạm thời một cẳng tay, sau đó ghép thành công cho người bị cụt tay nhiều năm trước.
Anh Phạm Văn V. là người được ghép tay sau 4 năm không còn cẳng và bàn tay trái.
Năm 2016, trong một vụ tai nạn lao động nghiêm trọng, anh V. buộc phải cắt cụt 1/3 dưới cẳng tay và bàn tay trái.
Mất đi một bàn tay khiến anh luôn khát khao một ngày nào đó có thể phục hồi chi thể, có thể trở lại sinh hoạt bình thường.
Đến năm 2020, khi một bệnh nhân khác gặp tai nạn nặng buộc phải cắt cụt 1/3 trên cánh tay trái để cứu tính mạng. Phần cẳng tay và bàn tay của bệnh nhân này vẫn còn nguyên vẹn và đủ điều kiện để ghép. Với sự đồng thuận đầy nhân văn từ bệnh nhân và gia đình, phần chi thể này đã được hiến tặng cho anh V., mở ra hy vọng mới cho anh.
Ông Nguyễn Thế Hoàng, Phó giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết đây là ca ghép chi thể thứ ba tại bệnh viện. Ông chia sẻ người hiến chi là một nam thanh niên còn rất trẻ, bị tai nạn lao động làm đứt hoàn toàn cánh tay ngang khớp vai.
Mạch máu bị giập nát, dây thần kinh bị tổn thương nghiêm trọng đến mức không thể trồng lại cánh tay. Tuy nhiên, phần cẳng tay bên dưới vẫn còn nguyên vẹn. Sau khi thăm khám kỹ, chúng tôi nhận thấy có thể tận dụng phần chi thể này để ghép cho một bệnh nhân khác.
"Điều khiến chúng tôi vô cùng xúc động là, dù rất sốc khi phải cắt bỏ cánh tay, bệnh nhân và gia đình đã đồng ý hiến phần cẳng tay đó mà không đòi hỏi bất kỳ điều kiện nào. Đó là một hành động nhân văn vô cùng cao cả", giáo sư Thế Hoàng nhớ lại.
Do chưa thể tìm ngay người phù hợp để ghép, các bác sĩ đã quyết định cấy tạm phần cẳng tay còn lành này xuống cẳng chân của chính người hiến để duy trì sự sống cho các mô. Sau hai tuần, phần cẳng tay này được tách ra và ghép thành công cho anh V., khi đó 30 tuổi, đã mất cẳng tay trái do tai nạn lao động từ 4 năm trước.
Ca ghép diễn ra thành công ngoài mong đợi. Sau đó, cẳng tay ghép hoạt động tốt, giúp anh V. có thể thực hiện hầu hết các hoạt động hàng ngày như buộc dây giày, cầm nắm đồ vật, cầm bút vẽ, rót nước hay lướt điện thoại.
"Ghép chi theo phương pháp này chưa từng được mô tả trong y văn thế giới. Đây là ca ghép độc đáo và chúng tôi sẽ sớm công bố với cộng đồng y khoa quốc tế qua các bài báo khoa học", giáo sư Thế Hoàng cho biết.
Ông nhấn mạnh ghép chi từ người cho sống là một bước tiến đột phá của y học, đặc biệt khi nguồn chi hiến tặng còn rất hạn chế. Phương pháp này tận dụng phần chi bị cắt bỏ nhưng vẫn nguyên vẹn từ những trường hợp không thể bảo tồn, từ đó mở ra nguồn hiến tặng mới tiềm năng và phong phú hơn.
Bước tiến lớn trong y học tái tạo
Bác sĩ Hải chia sẻ kỹ thuật nuôi chi và ghép chi là bước tiến lớn trong y học tái tạo, ứng dụng kỹ thuật vi phẫu hoặc cấy ghép chi thể đồng loại ở trình độ đỉnh cao với sự chính xác tuyệt đối.
"Từ những ca nuôi vạt da, cấy tai, đến ghép bàn tay từ người hiến, y học Việt Nam đã từng bước làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến. Tuy nhiên, đây vẫn là lĩnh vực đầy thách thức, đòi hỏi đội ngũ phẫu thuật giỏi, hệ thống chăm sóc hậu phẫu nghiêm ngặt và đặc biệt là sự hiểu biết, đồng thuận của bệnh nhân và gia đình.
Mục tiêu cuối cùng không chỉ là giữ sự sống cho phần chi bị đứt rời, mà còn giúp người bệnh có một cuộc sống chất lượng hơn cả về thể chất lẫn tinh thần", bác sĩ Hải chia sẻ.
Sức khỏe người mẹ mang song thai đã an toàn sau ca ghép tạm bàn tay vào chân
Ngày 25-9, Bệnh viện Đa khoa Bình Dương (Sở Y tế TP.HCM) thông tin bàn tay ghép tạm vào chân cô gái mang song thai đã ổn định, sức khỏe của cô gái và hai con trong bụng đã an toàn.
Theo các bác sĩ tại bệnh viện, dự kiến khi thai nhi đạt khoảng 28 - 32 tuần, các bác sĩ sẽ tính đến phương án nối lại tay cho bệnh nhân. Ngoài việc ghép tạm bàn tay vào chân, nữ bệnh nhân còn được ghép tạm cánh tay đã mất bàn tay vào ổ bụng nhằm giữ được chiều dài của cánh tay vì bệnh nhân đã giập nát mô da và một phần mô cơ, mô gân sau tai nạn.
Như Tuổi Trẻ đã đưa tin, trước đó chị L.N.P. (gần 20 tuổi) làm việc tại nhà máy và bị tai nạn lao động giập nát 1/3 dưới cẳng tay và đứt lìa bàn tay phải.
Sau 9 giờ đồng hồ các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Bình Dương ghép tạm tay đứt lìa vào chân cho cô gái mang song thai (ca mổ được thực hiện lúc 17h, kéo dài đến 3h ngày hôm sau), sức khỏe người mẹ và hai con trong bụng ổn.
9 giờ ghép bàn tay đứt lìa vào chân cho cô gái mang song thai
Bệnh nhân N. mang song thai được Bệnh viện Đa khoa Bình Dương, TP.HCM ghép bàn tay đứt lìa vào chân để chờ phẫu thuật.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Loan từ nhiệm vị trí Chủ tịch HĐQT của Đầu tư Thương mại SMC vì lý do sức khỏe, ông Phạm Hoàng Anh được bổ nhiệm thay thế vị trí này kể từ ngày 25/9/2025.
Nhiều tài khoản TikTok khẳng định iPhone 13 Pro Max đang là mẫu được Apple tìm kiếm và mong muốn thu về với ưu đãi rất cao, tương đương với các dòng mới nhất.
Một cụ ông ngoài 80 tuổi đã bị bắt giữ sau khi rút ống y tế của một bệnh nhân nam. Theo cảnh sát, người đàn ông này nhầm tưởng nạn nhân là vợ mình đang điều trị tại cùng bệnh viện.
Trong chuyến công tác UAE, Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã làm việc với Bybit và Binance, mở ra triển vọng hợp tác phát triển thị trường tài sản số tại Việt Nam.
() - Cơ quan chức năng đang làm rõ phản ánh của nhiều người dân sống tại một chung cư ở phường Long Bình về việc nghi bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì tại một cửa tiệm trong khu vực.
9 giờ ghép bàn tay đứt lìa vào chân cho cô gái mang song thai
