Không để thực phẩm ở nhiệt độ phòng trong nhiều giờ
Rã đông sai cách có thể khiến vi khuẩn sinh sôi (Ảnh: Getty).
Bác sĩ Lê Văn Thiệu ( Khoa Nhiễm khuẩn Tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết việc rã đông thực phẩm ở nhiệt độ phòng, đặc biệt là các loại thực phẩm giàu đạm như thịt tươi sống và hải sản, có thể tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, làm gia tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm cũng như nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Theo bác sĩ Thiệu, không ít người có thói quen để thực phẩm rã đông ở nhiệt độ phòng trong nhiều giờ mà không biết rằng đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhiễm khuẩn thực phẩm.
"Nhiệt độ phòng là điều kiện lý tưởng cho các loại vi khuẩn nguy hiểm như Salmonella, E. coli hay Listeria phát triển mạnh, đặc biệt trên bề mặt thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, tôm và hải sản," bác sĩ Thiệu cảnh báo.
Khoảng nhiệt từ 5-60⁰C, còn được gọi là "vùng nguy hiểm", là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi nhanh chóng. Chỉ trong vòng hai giờ ở nhiệt độ phòng, số lượng vi khuẩn trên thực phẩm có thể gia tăng đáng kể.
Ngoài ra, các loại thực phẩm giàu đạm như tôm, cua, ghẹ và hải sản có độ ẩm cao, dễ bị phân hủy và nhiễm khuẩn nếu không được rã đông đúng cách.
Việc tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm khuẩn có thể gây ngộ độc với các triệu chứng như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy. Trong những trường hợp nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến nhiễm khuẩn máu hoặc tổn thương nội tạng.
Nguy cơ gia tăng ngộ độc trong dịp Tết
Vào những ngày Tết, lượng thực phẩm trữ đông trong các gia đình thường tăng mạnh để phục vụ các bữa tiệc sum họp.
Việc phải xử lý số lượng lớn thực phẩm đông lạnh khiến nhiều người rã đông vội vàng, không tuân thủ đúng quy trình.
BS Lê Văn Thiệu, khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Ảnh: Quang Trường).
BS Thiệu cho biết: "Nhiều gia đình rã đông bằng cách để thực phẩm ngoài không khí trong nhiều giờ hoặc ngâm trong nước. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, mà còn khiến chất lượng thực phẩm suy giảm nghiêm trọng.
Đặc biệt, việc sử dụng nước không đảm bảo vệ sinh để ngâm thực phẩm có thể khiến vi khuẩn từ nước xâm nhập vào bên trong thực phẩm".
Các loại thực phẩm như thịt bò, thịt gà, cá biển và tôm vốn rất giàu protein, đặc biệt nhạy cảm với vi khuẩn khi rã đông không đúng cách.
Những vi khuẩn này không bị tiêu diệt hoàn toàn trong quá trình nấu nướng, đặc biệt khi thực phẩm chưa được chế biến kỹ lưỡng.
Chuyên gia này dẫn chứng với trường hợp của tôm, một loại thực phẩm rất dễ nhiễm khuẩn khi rã đông ở nhiệt độ phòng.
"Khi tôm còn sống, hệ miễn dịch tự nhiên của chúng sẽ kiểm soát các loại vi khuẩn.
Tuy nhiên, khi đã chết, không còn sự bảo vệ của hệ miễn dịch, các vi khuẩn nguy hiểm như: Vibrio parahaemolyticus (gây tiêu chảy cấp), Listeria monocytogenes và Salmonella có thể phát triển mạnh trên bề mặt tôm nếu rã đông ở nhiệt độ thường.
Đây cũng là lý do vì sao tôm hoặc các loại hải sản rất nhanh ươn", BS Thiệu phân tích.
Cách rã đông an toàn và hiệu quả
1. Rã đông trong ngăn mát tủ lạnh: Đây là phương pháp rã đông an toàn nhất, giúp thực phẩm giữ được độ tươi ngon và hạn chế vi khuẩn phát triển. Bạn nên chuyển thực phẩm từ ngăn đông xuống ngăn mát trước 12-24 giờ tùy kích thước.
2. Sử dụng nước lạnh: Nếu cần rã đông nhanh, hãy đặt thực phẩm trong túi kín và ngâm trong nước lạnh. Thay nước mỗi 30 phút để duy trì nhiệt độ lạnh và hạn chế vi khuẩn. Tuyệt đối không sử dụng nước nóng vì sẽ làm bề mặt thực phẩm nhanh chóng rơi vào vùng nhiệt độ nguy hiểm.
3. Sử dụng lò vi sóng: Lựa chọn chế độ rã đông (defrost) của lò vi sóng để thực phẩm được rã đông nhanh mà vẫn đảm bảo vệ sinh. Tuy nhiên, thực phẩm rã đông bằng lò vi sóng cần được chế biến ngay để tránh vi khuẩn phát triển.
