Vì sao Chính phủ Mỹ vẫn đóng cửa dù Đảng Cộng hòa kiểm soát cả Thượng viện, Hạ viện?

01:00 03/10/2025

Chính phủ Mỹ đóng cửa do Quốc hội không thông qua được ngân sách chi tiêu, dù Đảng Cộng hòa kiểm soát cả Nhà Trắng lẫn lưỡng viện Quốc hội.

Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa đã đe dọa việc làm của hàng trăm nhân viên liên bang - Ảnh: REUTERS

Dưới nhiệm kỳ hiện tại của Tổng thống Donald Trump, 

Biển báo "Đóng cửa" bên ngoài tòa nhà Quốc hội Mỹ ngày 1-10 - Ảnh: BLOOMBERG

Ngày 1-10 (giờ Mỹ), Washington đã thực hiện các động thái mới nhằm tăng tối đa tác động tiêu cực của việc Chính phủ đóng cửa, bao gồm việc ngừng cấp hàng tỉ USD cho các bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo, đồng thời chuẩn bị một kế hoạch sa thải hàng loạt công chức trong thời gian tới.

Theo đánh giá của tờ New York Times (NYT), các động thái này của Nhà Trắng được xem là chưa có tiền lệ và “mang tính trừng phạt”, đồng thời nhấn mạnh mức độ rủi ro của tình trạng bế tắc ngân sách của hai đảng vốn chưa đi đến hồi kết.

“Đất nước chúng tôi đang ổn, nên điều cuối cùng chúng tôi muốn là đóng cửa Chính phủ. Nhưng thực ra, việc đóng cửa cũng có thể mang lại nhiều điều tốt. Chúng ta có thể loại bỏ nhiều thứ vốn không cần phải duy trì”, Tổng thống Trump phát biểu ngày 29-9.

Chính phủ Mỹ lại đóng cửaĐỌC NGAY

Theo ước tính của Quốc hội, khoảng 750.000 công chức liên bang sẽ phải nghỉ việc tạm thời kể từ ngày 1-10. 

Những nhân viên khác, trong đó có quân nhân hay nhân viên kiểm tra hành lý tại sân bay, vẫn tiếp tục làm việc do vai trò thiết yếu. Tuy nhiên những nhân viên này sẽ không được nhận lương cho đến khi gói ngân sách mới được khôi phục.

Giới quan sát đánh giá các động thái của chính quyền Mỹ đã phơi bày những rủi ro và hệ quả của tình trạng bế tắc ngân sách kéo dài dưới thời ông Trump.

Với quan điểm mở rộng về quyền lực hành pháp, Tổng thống Trump dường như không bỏ lỡ bất kỳ cơ hội nào trong nhiệm kỳ thứ hai để đóng cửa các cơ quan liên bang, cắt giảm biên chế liên bang và tái cấu trúc ngân sách, thông qua những động thái quyết liệt, mang tính thách thức cả tòa án và đôi lúc là cả Quốc hội.

Thêm vào đó trong những ngày gần đây, phe Dân chủ liên tục cáo buộc Nhà Trắng tìm cách dùng nhân viên liên bang làm “con bài mặc cả” nhằm gây sức ép buộc họ ủng hộ thỏa thuận tài trợ ngắn hạn, vốn sẽ duy trì mức chi tiêu liên bang hiện tại cho đến tháng 11.

Nhà lãnh đạo Mỹ từng bày tỏ quan điểm: “Khi Chính phủ đóng cửa, bạn buộc phải cho nghỉ việc”. Tuy nhiên lời lẽ của ông dường như làm mờ đi ranh giới giữa việc cho nghỉ tạm thời và sa thải hẳn. Ông còn nhấn mạnh “rất nhiều người sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, và họ chính là những người của Đảng Dân chủ”, theo NYT.

Chính phủ đóng cửa, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam ra thông báo quan trọng

Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam cho biết các dịch vụ hộ chiếu và thị thực theo lịch hẹn sẽ vẫn tiếp tục được diễn ra trong thời gian gián đoạn ngân sách nếu tình hình cho phép.